‘VU-promotie over evolutie rammelt’

bionieuws 2, 02-02-2013 nieuws De Vrije Universteit had nooit de doctortitel mogen toekennen voor een filosofisch proefschrift met ongefundeerde kritiek op de evolutietheorie, stellen evolutiebiologen. Door Gert van Maanen © bionieuws ‘Niet op de hoogte van de literatuur, noch van de natuur.’ Dat harde oordeel vellen vier Nederlandse evolutiebiologen over de promotie van bioloog Joris van Rossum. Die verdedigde op 11 december met succes aan de Vrije Universteit zijn wetenschapsfilosofische proefschrift. Hierin claimt hij dat seksuele voortplanting fundamenteel onverklaarbaar is op basis van huidige versies van de evolutietheorie. Dit betekent volgens hem ook falsificatie van natuurlijke selectie als evolutionair mechanisme. De Wageningse evolutiebioloog Arjan de Visser noemt dat echt onzin. ‘Er is geen fundamenteel probleem, we kunnen de evolutie van seks in principe prima verklaren. Daarover is ook heel veel gepubliceerd, maar Van Rossum haalt maar weinig en selectief relevante literatuur aan’, aldus De Visser. Hij is een van de evolutiebiologen die door middel van een opiniestuk in Bionieuws en een brief aan VU-rector Lex Bouter de kwaliteit van deze promotie aan de kaak stelt. Volgens het viertal had de VU de doctorstitel nooit mogen toekennen. De evolutiebiologen verwijten de VU-filosoof René van Woudenberg en VU-wiskundige Ronald Meester dat zij als promotoren niet hebben toegezien op een adequate begeleiding van de promovendus. Ze hadden moeten inzien dat Van Rossum zich baseert op een aantal fundamentele misvattingen, zoals het idee dat natuurlijke selectie, met als gevolg adaptatie, enkel optreedt op het niveau van het gen.’ Verouderd Evolutiebioloog Nico van Straalen, hoogleraar dierecologie aan de VU, nam als lid van de leescommissie vooraf kennis van de dissertatie. ‘Ik vond het wel verdedigbaar omdat het originele gezichtspunten bevat en een relevant probleem aan de orde stelt. Dat er veel secundaire en verouderde literatuur wordt aangehaald heb ik ook geconstateerd, maar filosofen promoveren ook op Aristoteles. Daar heb ik dus niet echt een punt van gemaakt’, aldus Van Straalen. Hij zegt zich nu wel te storen aan de stellige conclusies in de samenvatting en aan de ideologische draai richting Intelligent Design die er in populaire pers aan wordt gegeven. Promotor Meester en promovendus Van Rossum verwerpen de kritiek. Meester: ‘Natuurlijk is en blijft er verschil van inzicht, maar dat is bij een wijsgerig proefschrift heel gebruikelijk.’ Volgens Van Rossum raakt het werk van specialisten in de evolutie van seks ‘niet de kern van mijn betoog’. VU-rector Bouter werkte bij het ter perse gaan van dit nummer nog aan een reactie op de brief van de evolutiebiologen.