HARRIËT DUURVOORT
Mogelijk honderden kinderen uit gezinnen die de dupe waren van toeslagenaffaire, zijn uit huis geplaatst
Het toeslagenschandaal lijkt voor velen naar de achtergrond verdrongen. De eerste gedupeerden kregen 30 duizend euro van de overheid, 70 duizend kinderen kregen een schadevergoeding. Maar van eind goed, al goed is helaas geen sprake.
Toen het boegbeeld van de toeslagenslachtoffers Kristie Rongen, bekend van haar indrukwekkende optreden in het verkiezingsdebat tegen Rutte, onlangs ontsteld twitterde dat de dochter van een toeslagenslachtoffer al sinds mei in een isoleercel in een Jeugdzorginstelling zit opgesloten, was mijn belangstelling gewekt.
Volgens Rongen en andere gedupeerden speelt ook Jeugdzorg een omstreden rol in de zogenaamde ‘toeslagengezinnen’. Terwijl juist deze hulpverleners naast ouders hadden moeten gaan staan.
Ik sprak de moeder van het meisje dat op dit moment in een isoleercel zit, Karin van Opstal. Ze is moeder van vier kinderen en student rechten (hbo) als ze in 2006 plotseling door de Belastingdienst op een fraudelijst blijkt te zijn gezet.
Ze heeft geen flauw benul waarom, ze heeft als student gewoon recht op kinderopvangtoeslag. Maar ze moet 56 duizend euro terugbetalen. Door het hardvochtige inningsbeleid van de Belastingdienst (men vordert 990 euro per maand) raakt ze haar huis kwijt.
In 2009, hoogzwanger, wordt ze uit haar huis gezet en zwerft vervolgens van adres naar adres, verblijft en slaapt bij vrienden en kennissen. Als ze is bevallen en haar baby tien dagen oud, wordt het kindje door Jeugdzorg bij haar weggehaald. In de weken erna gebeurt dat ook met haar andere kinderen. Omdat ze geen eigen onderkomen heeft, met dank aan de Belastingdienst. Het is een traumatische ervaring.
Je zou verwachten dat hulpverleners die kinderen in zo’n kwetsbaar gezin moeten helpen, náást een moeder gaan staan, en naar de oorzaken van haar armoede gaan vorsen en vervolgens hun pijlen richten op de Belastingdienst. Wat waren veel gezinnen daarmee geholpen geweest.
In plaats daarvan wordt Karins gezin uit elkaar gerukt. De kinderen komen in verschillende pleeggezinnen en instellingen terecht. Karin mag ze aanvankelijk 1 uur per drie maanden zien, een regeling die een aantal jaar geleden wordt opgeschort. Zelfs haar verjaardagskaarten worden niet bezorgd.
Haar dochter Michelle, nu 17 jaar, is sinds haar uithuisplaatsing, zoals dat zo vaak gaat, van pleeggezin naar pleeggezin naar instelling gestuurd, en komt uiteindelijk terecht in de Jeugdzorginstelling Midgaard. Daar wordt ze slachtoffer van seksueel misbruik door een medewerker. De zaak is landelijk nieuws.
Nadat ze een aantal zelfmoordpogingen heeft ondernomen, is ze nu opgesloten in een isoleercel bij Jeugdzorginstelling Pluryn. Ze heeft reuma, maar ligt op een dun matrasje en heeft het vaak koud. Maar vooral de eenzame opsluiting is gekmakend. De bedoeling was dat de isoleercel in de Jeugdzorg al eerder zou worden afgeschaft, maar vanwege de personeelstekorten is dat niet haalbaar.
Karins verhaal is niet uniek. Toeslagenslachtoffers verenigen zich steeds meer en zowel Rongen als Van Opstal vermoeden dat honderden kinderen uit huis geplaatst zijn. Dat is op zichzelf geen gekke gedachte, omdat kinderen die in extreme armoede terecht komen niet in een veilig geachte omgeving opgroeien.
Het is een cynisch besef dat de kosten van pleeg- en instellingszorg alleen al voor Karins vijf, meer dan tien jaar uit huis geplaatste, kinderen in de miljoenen lopen. De kosten voor verblijf en behandeling in een instelling bedragen jaarlijks tussen één en anderhalve ton euro, becijferde NRC Handelsblad.
Voor kinderen van de slachtoffers van de toeslagenaffaire die nog steeds niet thuis wonen, duurt deze hel onverminderd voort. Zij verdienen niet alleen geld, maar vooral ook hulp bij het vinden van hun weg in de maatschappij en hulp bij het terugkeren in hun gezin. Deze kinderen werden bij hun ouders, broertjes en zusjes weggerukt, terwijl hun ouders hen niet hebben mishandeld. Alleen de overheid heeft dat gedaan.
Michelles naam is om privacyredenen gefingeerd
