donderdag 2 oktober 2025

Meer drinkwater uit Amsterdamse Waterleidingduinen helpt de natuur. 5 miljard liter per jaar water extra gezuiverd

02-10-25, 19:01

Sonja Schouten (l.) en Yvonne Jakobs halen de balk weg waardoor meer toekomstig drinkwater over het dammetje stroomt

Zandvoort

In de Amsterdamse Waterleidingduinen wordt voortaan jaarlijks 5 miljard liter water meer gezuiverd omdat de vraag naar drinkwater stijgt. De duinen hebben baat bij deze extra waterzuivering, terwijl de prijs voor een liter water voor de consument gelijk blijft.

De toename van de productie gaat dinsdag gepaard met een symbolisch moment. Yvonne Jakobs en Sonja Schouten van Waternet trekken op deze zonovergoten dag een balk weg uit een dam van het Barnaartkanaal in het duingebied. Het water over het dammetje gaat nog harder stromen en bruisen, een teken dat de extra drinkwaterwinning is gestart.

In de Amsterdamse Waterleidingduinen (AWD) wordt het water gezuiverd voor de gemeenten Amsterdam, Amstelveen en Heemstede. De bevolking groeit en ook de nieuwkomers willen helder kraanwater. Zo verbruikte Amsterdam in 2024 ongeveer 95 miljard liter en is er in 2030 plusminus 105 miljard liter water nodig. Heemstede verbruikt nu zo’n 1,4 miljard liter water en ook het gebruik in deze gemeente zal gaan stijgen.

Positieve geluiden

Door deze grotere vraag moet de productiecapaciteit in het duingebied omhoog van 70 naar 75 miljard liter. Daarover waren dinsdag alleen positieve geluiden te horen. De biodiversiteit in de duinen wordt erdoor vergroot, zeggen Marion Bilius van de Stichting Duinbehoud, ecoloog Mirthe Wiltink en projectleider Steven van Duijvenbode van Waternet. Behoud of verbetering van de natuur is steeds het uitgangspunt geweest, aldus Bilius. Mirthe Wiltink knikt instemmend. ,,Het komt er simpelweg op neer dat het waterpeil in het Barnaartkanaal omlaag wordt gebracht en het waterpeil in de infiltratiekanalen enkele centimeters omhoog gaat. In de infiltratiegebieden worden de duinen natter waar de flora en fauna baat bij hebben.’’

De Duindruppel is een monumentje, dat de uitbreiding van de waterwinning symboliseert.

Zo ontstaat er ruimte voor meer vochtige duinvalleien, vervolgt de duinecoloog. ,,Daarvoor worden door een aannemer duindoorns weggehaald.’’ Er zijn wel enkele hectares duingebied geofferd voor de extra productie, maar daar komt nieuwe natuur voor terug. Zo worden de infiltratiekanalen beter uitgebaggerd en worden natuurvriendelijke oevers gerealiseerd. Wiltink wijst op het Barnaartkaal, waar het dammetje zojuist extra wijd is opengezet. ,,De oever van het Barnaartkanaal is nu nog grasland, maar dat wordt een natuurlijkvriendelijke oever met meer ruimte voor planten en insecten.’’

De Amsterdamse Waterleidingduinen zijn onmisbaar voor het drinkwater in Zuid-Kennemerland en Amstelland-Meerlanden. Voordat iemand kan douchen heeft het water, afkomstig uit het Lekkanaal bij Nieuwegein, een lange weg afgelegd. Het water komt via twee enorme transportleidingen in een grote verdeelvijver aan de rand van het duingebied. Deze vijver ligt hoog, waarna het water via natuurlijk verloop (van een hoog naar een laag punt) via kanalen belandt in veertig langgerekte vijvers: het infiltratiegebied.

Infiltratiegeulen

In deze infiltratiegeulen zakt het water langzaam in de zandige ondergrond. In de bodem breken schadelijke bacteriën en virussen op een natuurlijke manier af. Een kleilaag voorkomt dat het water al te diep zakt.

Een groot deel van het water komt na zo’n drie maanden vanzelf weer uit de grond omhoog in de winkanalen. Een ander deel van het water komt naar boven via drainagebuizen, diep onder de grond. Ook het regenwater in de duinen komt uiteindelijk in het laagste deel van de duinen terecht, de Oranjekom..

Oranjekom

Al het water wordt opgevangen in de Oranjekom, een duinmeer vlak bij ingang de Oase. Vanuit het pompgebouw bij de Oranjekom gaat het water naar de nazuivering in Leiduin bij Heemstede. Het zuiveringsproces in de duinen neemt zo’n negentig dagen in beslag.

Yvonne Jakobs, directeur drinkwater, bij de Duindruppel.

De talloze wandelaars in de duinen zullen weinig van de veranderingen merken. Het waterwingebied (zo’n 1.200 hectare van het 3.600 hectare grote AWD-gebied) is voor het grootste deel niet toegankelijk voor wandelaars. Ook paarden en Schotse Hooglanders zijn in dat gebied niet welkom. Deze dieren zoeken namelijk in de zomer verkoeling in het water en vieze koeienpoten zijn niet bevorderlijk voor schoon drinkwater. Er lopen wel veel herten in de AWD rond, maar deze dieren nemen zelden tot nooit een bad.

PWN grote klant van Waternet

Waterleidingbedrijf PWN is een grote klant van Waternet. Jaarlijks levert Waternet aan de collega’s zo’n 17 miljard liter water. Haarlems kraanwater is voor 50 procent afkomstig uit de Amsterdamse Waterleidingduinen.

Ook PWN wil de drinkwaterwinning uitbreiden en heeft plannen om weer water te gaan produceren in de bedrijfsgebouwen langs de Zeeweg. Dat zou gaan om 8 miljard liter water per jaar.

Waterzuivering in vogelvlucht

Het zuiveringsproces van drinkwater vindt voor een groot deel in de duinen plaats. Hieronder in vogelvlucht de stappen, die noodzakelijk zijn om drinkwater van een hoge kwaliteit op tafel te krijgen.

De belangrijkste bronnen zijn het Lekkanaal bij Nieuwegein en in de Bethunepolder. Ongeveer tweederde van het gewonnen water uit het Lekkanaal gaat richting duinen.

Fase een: voorzuivering. In grote vijvers wordt ijzerchloride aan het water toegevoegd. Vuil klontert aan de ijzerdeeltjes. Het ijzer valt met vuil op de bodem, waar het wordt weggehaald. Nu kun je door het water, dat eerst groen-grijs was, heenkijken.

Fase twee: Het water komt terecht in grote bakken met rivierzand en grint. Kleine stukjes vuil worden uit het water gefilterd.

Fase drie: Het water komt via een 55 kilometer lang leidingnetwerk in de Amsterdamse Waterleidingduinen waar het op natuurlijke wijze wordt gezuiverd.

Filteren met ozon

Fase vier: in de fabriek in Leiduin. Eerst weer een filtering met zand om de algen eruit te halen. Daarna komt het water in de ozonkelder, waar er gedurende vijftien minuten ozon in komt om schadelijke deeltjes, bestrijdingsmiddelen en bacteriën te vernietigen.

De kalk die uit het water wordt gehaald.

Fase vijf: Het water is al schoon, maar erg hard door de aanwezigheid van veel kalk. Dat is kwalijk voor de vaatwasser en de wasmachine en daarom belandt het water in grote vaten waar er natronloog bijkomt om de kalk te verwijderen. Het water wordt zachter.

Fase zes: Vervolgens komt het water in bakken met koolstof. Schadelijke stoffen, zoals medicijnresten en bestrijdingsmiddelen, blijven hangen in de koolfilters.

Fase zeven: Het water wordt voor de laatste keer gezuiverd met fijn zand waar het langzaam overheen stroomt om de laatste schadelijke deeltjes te verwijderen. Het water is zo helder dat je jezelf erin kunt spiegelen.

Fase acht: Het water stroomt uit de kraan. Het water is door de vele bewerkingen van hoge kwaliteit. Omdat overdag meer water dan ’s nachts wordt gebruikt en het maakproces 24 uur per dag doorgaat, zijn er vier opslagplekken voor het water.

Waarom zijn gebieden in Waterleidingduinen tijdelijk dicht? ’Vooral jonge vossen hebben baat bij rust’

dinsdag 30 september 2025

Trump administration illegally targeted pro-Palestinian protesters, judge rules

National

Trump administration illegally targeted pro-Palestinian protesters, judge rules

The efforts to detain and deport noncitizen activists earlier this year represented an unconstitutional infringement on the First Amendment, the ruling says.

d.d. 09-30-2025

September 30, 2

The encampment students launched at Columbia in April 2024 in protest of the war in Gaza. (Victor J. Blue/For The Washington Post)

By Joanna Slater

The Trump administration’s push earlier this year to arrest and deport international students for their pro-Palestinian activism was illegal, a federal judge ruled Tuesday, calling the crackdown a “truly scandalous and unconstitutional suppression of free speech.”

In a sweeping rebuke, U.S. District Judge William Young in Boston said that the Department of Homeland Security and the State Department sought to target non-citizens “for speaking out” with the “goal of tamping down pro-Palestinian student protests and terrorizing similarly situated” students.

Young decried the administration’s conduct in striking terms, quoting President Ronald Reagan’s declaration that freedom must “be fought for and defended constantly by each generation.”

Young, a Reagan appointee, described the case as “perhaps the most important ever to fall within the jurisdiction of this district court.” He said he would decide an appropriate remedy for the Trump administration’s conduct after a future hearing.

Starting in early March, immigration authorities launched a campaign to detain and deport noncitizen students at U.S. universities who had been active in opposing Israel’s war in Gaza.

Those arrested were not accused of any crime and spent weeks confined in Immigration and Customs Enforcement detention facilities, in some cases hundreds of miles away from where they lived.

The case in Boston, brought by a union of university professors, accused the Trump administration of having an unconstitutional policy of deporting people based on their political views. The intent and effect of the policy, lawyers for the plaintiffs wrote in a court filing, has been “to terrify noncitizens into silence.”

Trump and other officials hailed the detentions as part of a fight against antisemitism, alleging without evidence that the targeted students promoted violence or were pro-Hamas.

The Homeland Security, Justice and State departments did not immediately respond to requests for comment.

The bench trial — decided by a judge rather than a jury — sought to answer the question of whether noncitizens in the United States have the same rights to freedom of speech as citizens.

To pursue and remove noncitizen protesters, the Trump administration deployed the immigration enforcement apparatus in unprecedented ways, according to witness testimony.

Senior administration officials tasked personnel at the Department of Homeland Security who normally analyze transnational criminal networks to instead produce reports on students involved in pro-Palestinian protests, the witnesses said.

The analysts relied heavily on thousands of profiles generated by Canary Mission, an opaque pro-Israel group that says it documents individuals who “promote hatred of the USA, Israel and Jews” on college campuses.

Working largely from Canary Mission’s list, Homeland Security Investigations, or HSI, an arm of DHS, generated between 100 and 200 reports on student protesters, a DHS official testified during the trial.

DHS then referred dozens of such reports to the State Department, recommending that it revoke the visas and green cards of those individuals, paving the way for their removal. Within weeks, several were arrested by masked agents in plainclothes and flown to detention facilities in Louisiana and Texas.

HSI officials and agents testified during the trial that before this year, they had never been asked to compile reports on student protesters, nor to conduct arrests of noncitizen students because their immigration status had changed.

The trial showed that the administration detained the students based on their speech, the judge ruled, while its inflammatory allegations against them remained unsubstantiated.

When Rumeysa Ozturk, a Tufts graduate student in child development from Turkey, was seized by masked agents outside her home near Boston in March, DHS said in a statement that she had “engaged in activities in support of Hamas.”

Hundreds of people gather in Somerville, Massachusetts, on March 26 to demand the release of Rumeysa Ozturk, a Turkish student at Tufts University who was arrested by immigration agents. (Michael Casey/AP)

Testimony showed that Ozturk’s visa was revoked based only on an op-ed that she had co-written with three other people for the Tufts student newspaper more than a year earlier. The piece criticized the university’s response to the war in Gaza.

The critique offered by the op-ed was also endorsed by several student groups, including one that was subsequently temporarily banned on campus. John Armstrong, a senior consular official at the State Department, testified that this indirect association was enough to warrant revoking Ozturk’s visa without her knowledge — even though DHS officials found no evidence she had engaged in antisemitic activity or supported terrorism.

Ozturk spent more than six weeks at an ICE detention facility in Louisiana before a federal judge ordered her release.

In filings, lawyers for the plaintiffs and the government clashed over the question of whether noncitizens have the same First Amendment rights as citizens. In a court document, lawyers for the Justice Department argued that noncitizens’ right to freedom of speech is already constrained, pointing to the fact that they are lawfully prohibited from donating to political candidates.

But the plaintiffs’ lawyers cited decisions by multiple courts affirming that noncitizens who were lawfully admitted to the country are entitled to “the full panoply” of First Amendment rights.

Susan Svrluga contributed to this report. This is a breaking story and will be updated.

https://www.washingtonpost.com/education/2025/09/30/trump-administration-pro-palestinian-student-deportations-trial/