De teloorgang van de wetenschap

Ivan Wolffers schrijft voor Joop dagelijks over gezondheid en wetenschap: dit is zijn afscheidsrede als docent voor de Universiteit van Amsterdam

Toen ik in 1975 afstudeerde bestond er voor mij één geneeskunde en dat was de wetenschappelijke geneeskunde. Omdat ik verbaasd was over hoe weinig we eigenlijk wisten en hoeveel we pretendeerden, besloot ik mijn leven te wijden aan het delen van die wetenschappelijke kennis. In de bijna veertig jaar dat ik over de wetenschappelijke geneeskunde schrijf is er veel veranderd. Met name de enorme belangenverstrengeling in geneeskundig onderzoek heeft er een stempel op gedrukt.

Een paar recente titels maken duidelijk dat het niet veranderd is, maar slechts erger geworden. Sheldon Krimsky, Science in the Private Interest: Has the Lure of Profits Corrupted Biomedical Science? Ben Goldacre, Big Pharma. How Drug Companies mislead doctors and harm patients. Peter Goetzsche, Deadly Medicines and Organised Crime – How big pharma has corrupted healthcare. Zelfs 'Big Pharma' geeft toe dat er een probleem is en besteedt veel energie en middelen aan verbetering van het corporate image, maar hopelijk niet uitsluitend aan het imago.

Effecten in het luchtledige
Belangenverstrengeling heeft geleid tot eenzijdig onderzoek, focus op producten en het negeren van preventie. We weten meer over statinen en hoe ze ons cholesterol doen dalen dan over effecten van leefstijlinterventies. Omdat het om enkelvoudige relaties gaat tussen producten en eindpunten van onderzoek, waarin zieken, kinderen en ouderen vaak worden buitengesloten, wordt het soms bijna onderzoek naar effecten in het luchtledige.

Er is onvoldoende onderzoek over effecten van geneesmiddelen in de echte wereld bij gebruikers van medicijnen. Omdat voor de financiers ongunstige uitkomsten van onderzoek te vaak niet worden gepubliceerd blijven vooral ongunstige effecten buiten beeld. De voorraad onderzoeken waar we ons dus op baseren helt over naar één kant met vooral heel veel materiaal over voordelen, minder over nadelen van interventies via medicijnen en negeert andere mogelijkheden (met name preventie).

Publicatiedwang
Tegelijkertijd met de normalisering van de belangenverstrengeling ontwikkelden de universiteiten zich tot leveranciers van kennis voor wie maar wil. McScience, wetenschap met snelle productie van kennis, die zich beweegt van de klassieke rationele wetenschap naar de toegepaste interventieonderzoeken. Dat gaat gepaard met grote publicatiedwang. We zien met regelmaat tot welke excessen dat leidt: fraude in de wetenschap en terugtrekken van publicaties.

Voor onderzoekers is het ook essentieel de media te bereiken. Als je de krant niet haalt, besta je niet en bereik je Nieuwsuur dan ben je toponderzoeker. Spindokters van universiteit of onderzoeksponsor doen hun best om grote verwachtingen te creëren op basis van magere uitkomsten. Wetenschap is echter een traag proces en het is onwaarschijnlijk dat er elke week nieuwe ontwikkelingen zijn.

McScience
Een derde aspect van McScience is de toenemende rol die wetenschappelijke congressen spelen. Die zijn onmogelijk zonder sponsoring. Op kosten van bedrijven worden specialisten ingevlogen, ze volgen de tracks die de industrie voor ze uitstippelt, beginnen de dag met een ontbijt met daarbij een praatje door het bedrijf dat de gebakken eieren betaalt en zitten 's middags in de hotellobby te wachten op de bus die ze van Copacabana naar het Maracanastadion brengt om een interland voetbalwedstrijd te zien. Deze topwetenschappers denken er bestand tegen te zijn, maar onderzoek laat zien dat ze wel degelijk beïnvloedbaar zijn.

Medische uitdagingen
Onderzoekers leveren een bouwsteentje, maar voor welk gebouw? In welk groot verhaal passen die elementen? De grote vraag voor mij is of we met zo'n wetenschap van allemaal losse stukjes met een eenzijdige nadruk nog zicht hebben op de medische uitdagingen van nu. In vijftig jaar tijd is onze wereld zo radicaal veranderd - en is de leefomgeving waarin ons milieu interne zich staande moet houden zo gewijzigd - dat er sprake is van een mismatch tussen biologische aanleg en leefomgeving.

Het gevolg zijn veranderingen van het metabool systeem, toename van het BMI en meer chronische aandoeningen, en er lijkt maar weinig aan te doen te zijn. Onze zorg is goed om mensen die last van die chronische aandoeningen hebben in leven te houden, maar kan het echte probleem niet oplossen. Nu gaat 10 procent van ons nationaal inkomen naar de directe kosten in de zorg. Met de indirecte kosten erbij gerekend kom je op 20 procent. Geschat wordt dat het in 2030 respectievelijk 20 en 40 procent zal zijn. Alleen voor diabetes is het al jaarlijks 5 miljard aan directe kosten en 10 miljard als indirecte kosten erbij worden gerekend. Met bezuinigingen en efficiënter werken los je dat niet op. Inmiddels heeft ook onze regering chronische aandoeningen bij haar prioriteiten staan. Maar dat moeten we gaan doen met een zorgstelsel dat daar niet goed op voorbereid is terwijl de wetenschappelijke basis voor de geneeskunde gecorrumpeerd is?

Bezuinigingen
We hebben de wetenschap hard nodig om een evidence based geneeskunde te creëren die ons de toekomst door helpt. Het betrekken van gewone mensen daarbij is onvoldoende georganiseerd. De media spelen een steeds grotere rol, maar door bezuiniging verdwijnen journalisten en gaat men in toenemende mate over op het overnemen van persberichten. Daardoor vindt er een verankering van belangen op elk informatie niveau plaats – van toponderzoeker tot mediamedewerkers tot consumenten en patiënten, hetgeen resulteert in een chaotisch gekwetter door mensen die met kleine onderdelen van wat we weten bezig zijn.

Waar blijft de medische wetenschap met een groot verhaal vol visie en een kompas om gezond te blijven?

JOOP.NL / 01 februari 2014

Charles and David Koch: The billionaire brothers ‘trying to buy America’

A recent study estimated that in the 2012 election cycle some 17 different Koch-backed groups spent a combined $400m (£240m) trying to influence the outcome of the presidential race and scores of other elections across the US

Two billionaire brothers who have poured their fortune into a network of charitable organisations that are dedicated to supporting Republican causes and candidates have been drawn into an unusual and very public spat with the Majority Leader of the US Senate, Harry Reid.

Senator Reid, a Democrat, provoked a new round of recriminations when, in off-the-cuff remarks on the Senate floor on Thursday, he openly accused David and Charles Koch of “actually trying to buy the country” by funding the organisations. He was speaking in support of a White House-backed plan to place new disclosure rules on the groups and limits on how far they can involve themselves in politics while retaining tax-free status.

“What they’re doing is spending their … dollars on governor’s races, and on the state level and, of course, spending huge amounts of money around the country attempting to defeat Democrats both in the House and the Senate,” Mr Reid said. “The Koch brothers hide all their campaign efforts. They disguise themselves with rare exception as social welfare organisations, with all these fancy names going after people who are trying to improve the country.”

The comments were sufficiently irksome to the Kansas-based Koch Industries, which has enormous holdings in mining, energy and chemicals, that it offered a rare rebuke. Philip Ellender, the president of Koch Companies Public Sector, said Mr Reid’s “divisive remarks were not only disrespectful and beneath the office he holds, they were indicative of what lengths he and his Democratic allies will go to eliminate and silence their political opposition”.

A recent study by the Washington Post and the Centre for Responsive Politics estimated that in the 2012 election cycle some 17 different Koch-backed groups, all under charitable social welfare status, spent a combined $400m (£240m) trying to influence the outcome of the presidential race and scores of other elections across the US.

In 2012 the Koch network outspent all other groups created to support Republicans, and in dollar terms matched the money that labour unions traditionally give to the Democrats, triggering loud complaint from the left. “It should be the power of our vote, not the size of our bank account, that drives our democracy,” President Barack Obama lamented in this week’s State of the Union address.

Tensions over the issue are expected to worsen as November’s mid-term congressional elections approach, with the Democrats at some considerable risk of losing control of the US Senate.

The Koch brothers have made it clear they will continue to spend to make that happen. “Charles Koch and David Koch will continue to exercise their First Amendment rights to advocate for their fundamental beliefs in individual liberty, limited government, and the promotion of policies that help people improve their lives,” Mr Ellender said.

On the Senate floor Mr Reid was drawn into invoking the Koch brothers after Mitch McConnell, his Republican opposite number, accused Mr Obama of trying to crack down on the tax-exempt groups as a means to stifle Republican opposition.

DAVID USBORNE 

US EDITOR / Independent NPP

Friday 31 January 2014

Fascism Back in the Streets of Paris

Geef een reactie

 

By Steve Weissman, Reader Supported News

30 January 14

 

ew, go away,” the marchers in Paris shouted last Sunday. “France is not for you.” Mostly white men under 30, they made their feelings clear. “Juif! Juif! Juif! Juif!” they shouted with menace, “Jew! Jew! Jew! Jew!” They also shouted against LICRA, the International League against racism and anti-Semitism, which is not quite an equivalent of our ACLU. A few marchers waved French flags, the blue, white, and red. A man with a shaved head and leather jacket gave what appeared to be an old-fashioned Nazi salute.

“Juif. Hors de France!” “Jew. Out of France!” they shouted. “Faurisson was right. Gas chambers are a fraud.”

 

Watch the action on YouTube. Let it be a wake-up call for us all, and a reality check for those who view the Holocaust and its gas chambers as little more than a Zionist marketing ploy. Yes, many Israelis make use of the Holocaust, just as many in America traded on the undeniable horror of 9/11. That’s Shoah business, as Israel’s silver-tongued Abba Eban once called it. Netanyahu continues to use the Holocaust against the Palestinians and in his nightmare talk of “an existential threat” from Iran.

 

This is part of the story, and no one should deny it. But wake up and smell the gas. Zionists did not make Jews Hitler’s chosen people. Hitler did. He made us his chief scapegoat and whipping boy, and not for anything we did, an inconvenient truth that will provoke closet anti-Semites and perturb those Jews who – like members of other persecuted minorities – buy into the hateful ideologies of their persecutors. Jews were not guilty for the crimes of the Third Reich, whether against other nations, other people, or European Jewry. Hitler was guilty, along with his supporters, taking so much of his insane inspiration from the darkest depths of Christian Europe’s long-standing hatred of its generally miniscule Jewish minority.

 

As Sunday’s march shows, his die-hard followers still sing the same song, and – like their Führer – they will not stop with Jews. They are already targeting Gypsies, gays, immigrants, and above all Muslims who live here, many from former French colonies in North Africa and south of the Sahara. Sadly, an uncertain number of French Muslims have bought into the Jew-bashing. I hope they do not discover their mistake the hard way. Inshallah.

 

Advanced billing for the “Jour de Colère” – “Day of Rage” – never mentioned the neo-Nazis, who were only one of the participating groups. Organizers estimated the overall numbers at 120,000, while police put it at 17,000, and they came together to declare the beginning of a retro-revolutionary “French Spring.”

 

Sponsors included a who’s zoo of the far-right fringe, from Catholic traditionalists and royalists to modern-day poujadists and neo-fascist defenders of their European, French and regional identities. Their slogans and placards told where they came from and where they would take France if they ever took power. Defend “family values.” Stop immigration. Keep France for the French. Oppose abortion. Condemn in vitro fertilization. Overturn the recent legalization of “marriage for all.” Reject changes to traditional education. “No to the destruction of civilization.” “France, nation, revolution!”

 

Participants also called for the hapless French president François Hollande to step down from office, and protested loudly against his high taxes and go-nowhere economic policies. I share their pain, but prefer Paul Krugman’s Keynesian critique, and I blame Hollande and other European deficit hawks and austerity mongers for opening the door to the growing revival of the far right.

 

As far as I can tell, few if any of the other angry participants have disavowed and condemned the Neo-Nazi shock troops with whom they marched. Why offend them? They could in time prove useful.

 

The loudest silence comes from Marine Le Pen and her rebranded National Front, who did not sponsor the march but pitch much of their appeal to those who were there. These ‘patriots” and “people of the Right” are her base, whom she cannot afford to offend even as she tries tirelessly to move beyond the thuggery of her father, Jean-Marie Le Pen, the godfather of French “fachos.”

 

Correction: “Denying the Holocaust: What Would Hitler Do?”

In my last column, I mentioned that Hitler wrote as early as 1922 that his “first and foremost task will be the annihilation of the Jews.” He never wrote that, but said it in an interview with the German journalist Josef Hell. The German-born historian Gerald Fleming saved this all-important scrap of history in his book “Hitler and the Final Solution.”

 

“What do you want to do to the Jews once you have full discretionary power?” Hell asked.

Stunned by Hitler’s response, Hell noted it at length.

His eyes no longer saw me but instead bore past me and off into empty space; his explanations grew increasingly voluble until he fell into a kind of paroxysm that ended with his shouting, as if to the a whole public gathering: “Once I really am in power, my first and foremost task will be the annihilation of the Jews. As soon as I have the power to do so, I will have gallows built in rows – at the Marienplatz in Munich, for example – as many as traffic allows. Then the Jews will be hanged indiscriminately, and they will remain hanging until they stink; they will hang there as long as the principles of hygiene permit. As soon as they have been untied, the next batch will be strung up, and so on down the line, until the last Jew in Munich has been exterminated. Other cities will follow suit, precisely in this fashion, until all Germany has been completely cleansed of Jews.

 

Hitler said this in 1922. According to the highly-respected Fleming, the record can be found at Josef Hell, “Aufzeichnung,” 1922, ZS 640, p. 5, Institut fur Zeitgeschichte.

 

Stem cell breakthrough: Japanese scientists discover way to create 'embryonic-like' cells without the ethical dilemma..

Experts say the ground-breaking discovery could pave way for routine use of stem cells in medicine

Scientists have created embryonic-like stem cells by simply bathing ordinary skin or blood cells in a weak acid solution for half an hour in an astonishing breakthrough that could allow doctors in the future to repair diseased tissue with a patient’s own cells.

Researchers at the Riken Centre for Developmental Biology in Japan have announced the breakthrough in the journal Nature and it has been welcomed in Britain as an important step towards using stem cells routinely in medicine without the ethical or practical problems of creating human embryos or genetically modified cells.

Although the research was carried out on laboratory mice, scientists believe that the same approach should also work on human cells. It radically changes the way “pluripotent” stem cells – which can develop into any of the specialised tissues of the body – can be created from a patient’s own cells as part of a “self-repair” kit.

“Once again Japanese scientists have unexpectedly rewritten the rules on making pluripotent cells from adult cells….that requires only transient exposure of adult cells to an acidic solution. How much easier can it possibly get?” said Professor Chris Mason, chair of regenerative medicine at University College London.

Two studies in Nature have shown that there is now a third way of producing pluripotent stem cells, other than creating embryos or inducing the changes by introducing new genes into a cell. The third way is by far the simplest of the three approaches, scientists said.

The scientists believe that the acidity of the solution created a “shock” that caused the blood cells of adult mice to revert to their original, embryonic-like state. From this pluripotent state, the newly created stem cells were cultured in specially prepared solutions of growth factors to develop into fully mature cells, including an entire foetus.

Professor Robin Lovell-Badge of the Medical Research Council’s National Institute for Medical Research, said: “It is going to be a while before the nature of these cells are understood, and whether they might prove to be useful for developing therapies, but the really intriguing thing to discover will be the mechanism underlying how a low pH shock triggers reprogramming. And why does it not happen when we eat lemon or vinegar or drink cola?”

STEVE CONNOR 

SCIENCE EDITOR for the independent

Wednesday 29 January 2014

-----------------------------------------------------------

My comment :

• TOP
• NEW
• OLD

Robert Bleeker 0 seconds ago

The Democratization of immortality.!

REPLY

+

0

–

VU-Rector trekt lering uit kwestie evolutieproefschrift..

Wetenschap  11 februari 2013

Na intern onderzoek heeft de VU geconcludeerd dat de universiteit zich bij de promotie van Joris van Rossum (11 december 2012 bij de faculteit Wijsbegeerte) aan het promotiereglement heeft gehouden. Rector Magnificus Lex Bouter laat echter wel weten ‘dat het in enkele opzichten verstandig was geweest om anders te handelen.’ Een evolutiebioloog had moeten optreden als tweede promotor of als copromotor.

Advalvas meldde eind januari dat het proefschrift van bioloog-filosoof Joris van Rossum wordt aangevochten door biologen.

Lex Bouter schrijft in een brief aan de evolutiebiologen die het oneens zijn met de promotie van Van Rossum: ‘Ondanks het feit dat formeel juist is gehandeld, en dat er dus kennis is van de wijsbegeerte van de biologie in het promotieteam, wil ik benadrukken dat het raadzaam zou zijn geweest een evolutiebioloog bij het promotieteam te betrekken. Een extra argument voor uitbreiding van het team zou zijn geweest dat het in de wetenschapsfilosofie gebruikelijk is vakwetenschappers hetzij als tweede promotor, hetzij als copromotor te betrekken.’

Met promotieteam bedoelt Bouter promotoren en copromotoren. Daarnaast is er een leescommissie, die het werk na voltooiing beoordeelt en eventueel adviezen geeft voor verbeteringen. Daarin zat wel een evolutiebioloog: Nico van Straalen.

VU past promotiereglement aan

De VU werkt sinds voorjaar 2012, evenals een aantal andere universiteiten, aan een bijstelling van het promotiereglement, waarbij de bevindingen van deze casus worden meegenomen.

Bouter vindt de publiciteit rond de promotie vervelend voor betrokkenen: ‘Voor zover de discussie inhoudelijk is behoort deze gewoon gevoerd te worden, hetzij in de populaire pers, hetzij in de vakbladen of wetenschappelijke tijdschriften. Op basis van de feiten en met redelijke argumenten.’

De focus van de gesprekken die Bouter voerde over de promotie van Van Rossum lag bij de kwaliteitszorg en de kwaliteit van het proefschrift. Bouter: ‘Uw commentaar op de inhoudelijk aspecten van het proefschrift maakt onderdeel uit van het normale wetenschappelijke debat. Daar kan en wil ik me niet in mengen.’

Lees hier de hele brief van Lex Bouter aan de vier biologen.

Leescommissielid Henk de Regt was meteen tegen

In de leescommissie van het proefschrift zat ook wetenschapsfilosoof Henk de Regt, UHD bij de VU-faculteit Wijsbegeerte. Hij mailde de redactie op 10 februari dat hij als enige negatief heeft geadviseerd nadat hij het werk had gelezen. Hij wijst erop dat de discussie nu gaat over de vraag over Van Rossum de evolutietheorie wel goed begrijpt, een belangrijk punt, maar dat hij erover gevallen is dat de filosofische conclusies niet goed zijn onderbouwd.

Dat legt hij uit aan de hand van een passage uit het artikel over de promotie inAdvalvas #10. Nico van Straalen, stelt dat seksuele reproductie "vooralsnog een nog niet goed begrepen probleem is". Van Rossum beweert iets veel sterkers: de theorie van natuurlijke selectie zou "fundamenteel" niet in staat zijn om seksuele reproductie te verklaren. Dat is nogal een verschil. Om die laatste stelling te bewijzen zou hij een goede filosofische analyse moeten geven van wat ‘wetenschappelijke verklaring’ inhoudt – en dat heeft hij volgens De Regt niet gedaan.

Lees hier de ingezonden brief van Henk de Regt.

'EVOLUTIE VAN SEKS PRIMA TE VERKLAREN'

FILOSOOF POUWEL SLURINK OVER OMSTREDEN VU-PROMOTIE EVOLUTIETHEORIE

dinsdag 12 februari 2013
‘Als een universiteit op een levensbeschouwelijke grondslag berust, moet haar identiteit niet dogmatisch doorsijpelen in het onderzoek.’ Zo reageert filosoof Pouwel Slurink op de omstreden verhandeling over de evolutietheorie waarop filosoof-bioloog Joris van Rossum promoveerde aan de protestantse Vrije Universiteit. Pouwel zelf is in 2002 aan de katholieke Radboud Universiteit Nijmegen gepromoveerd op Why Some Apes Became Humans, over de evolutie van kennis, bewustzijn en cultuur.

Natuurlijke selectie kan het bestaan van seksuele voortplanting niet verklaren, stelt Van Rossum in zijn proefschrift On Sexual Reproduction as a New Critique of the Theory of Natural Selection. Hoe terecht is die kritiek op de evolutietheorie?, is de vraag aan Slurink.

‘Ik heb het proefschrift niet gelezen’, antwoordt hij. ‘Ik ken het dus alleen via de berichtgeving erover. Ik kan wel iets zeggen over de claim dat natuurlijke selectie het bestaan van seksuele voortplanting niet kan verklaren. Vanuit het individu gezien lijkt seks inderdaad vreemd. Dat stopt daar veel energie in, terwijl het er maar de helft van zijn genetisch materiaal mee doorgeeft. Ongeslachtelijke voortplanting lijkt dus veel logischer.

‘Die komt ook veel voor, bijvoorbeeld bij bacteriën, veel planten en sommige soorten insecten. Als je gaat kijken zie je dat het om soorten gaat die veel in dezelfde omgeving verblijven. Neem bladluizen, die planten zich in de zomer vooral ongeslachtelijk voort en dat gaat inderdaad enorm efficiënt, ze poepen er soms wel twintig generaties per jaar uit. Maar in het najaar gaan ze wel paren, en daar komen opeens gevleugelde vormen uit voort. Doordat die vleugels hebben, komen ze in allerlei verschillende soorten omgeving terecht.

'Dat is belangrijk voor waar wij het nu over hebben, want willen de bladluizen in verschillende soorten omgeving overleven, dan moeten ze adaptief zijn, zich aanpassen. En dat lukt eerder als ze voortkomen uit geslachtelijke voortplanting, omdat ze dan verschillende soorten genen hebben. Het is een lotto: zet verschillende types uit en de kans is groter dat sommige daarvan de eigenschappen bezitten die nodig zijn om te overleven in een bepaalde omgeving. En daar gaat het om, volgens de evolutietheorie. Die kijkt niet vanuit het gezichtspunt van het individu – waarvoor geslachtelijke voortplanting zoals gezegd vreemd lijkt te zijn – maar vanuit dat van de genen. Vanuit evolutionair gezichtspunt gezien plant je je niet als individu voort; je genen planten zich via jou voort.

‘Je kunt het vergelijken met een band. Je kunt altijd dezelfde bezetting houden. Je kunt ook zeggen: we nemen eens een nieuw drummer, we nemen eens een nieuwe gitarist. Als je dat geregeld doet is de kans groter dan je je aanpast aan de omgeving en een hit scoort.’ 

Volgens Slurink is de claim dat natuurlijke selectie het bestaan van seksuele voortplanting niet kan verklaren al vaker gemaakt, en is die ook al veel vaker weerlegd. Ook de Wageningse evolutiebioloog Arjen de Visser stelde dat Van Rossum achter de feiten aanloopt. ‘We kunnen de evolutie van seks in principe prima verklaren’, stelde hij in Resource, het blad van zijn universiteit. ‘Daarover is ook heel veel gepubliceerd, maar Van Rossum haalt maar weinig en selectief relevante literatuur aan.’

Samen met drie collega’s schreef De Visser in vakblad Bionieuws dat Van Rossum nooit had mogen promoveren. Zijn promotoren, die ‘geen expertise in de evolutiebiologie bezitten’, hadden hem niet moeten begeleiden. Een van hen is VU-hoogleraar filosofie René van Woudenberg. De ander Ronald Meester, VU-hoogleraar waarschijnlijkheidsrekening. Meester en Van Woudenberg zijn onder meer bekend van het door hen samen met Cees Dekker geredigeerde boek Schitterend ongeluk of sporen van ontwerp? – Over toeval en doelgerichtheid in de evolutie, dat vaak wordt gezien als een pleidooi voor Intelligent Design.

‘Ondanks het feit dat formeel juist is gehandeld’, heeft VU-rector magnificus Lex Bouter op 8 februari geschreven in een brief aan de evolutiebiologen die het oneens zijn met de promotie van Van Rossum, ‘en dat er dus kennis is van de wijsbegeerte van de biologie in het promotieteam, wil ik benadrukken dat het raadzaam zou zijn geweest een evolutiebioloog bij het promotieteam te betrekken.’ In de commissie, die het werk na voltooiing beoordeelt en adviezen kan geven voor verbeteringen, zat wel een evolutiebioloog, Nico van Straalen. ‘Ik vond het wel verdedigbaar omdat het originele gezichtspunten bevat en een relevant probleem aan de orde stelt.’, zei de hoogleraar dierecologie aan de VU tegen het Reformatorisch Dagblad. ‘Dat er veel secundaire en verouderde literatuur wordt aangehaald, heb ik ook geconstateerd, maar filosofen promoveren ook op Aristoteles. Daar heb ik dus niet echt een punt van gemaakt.’

Moeten we ons nu zorgen maken over het academisch niveau van de VU? ‘Ik ben zelf aan een katholieke universiteit gepromoveerd, de Radboud Universiteit Nijmegen’, zegt Slurink. ‘Ik sta daar inmiddels wat verder van af, dus ik kan nu wel zeggen dat ik het gevaarlijk vind om een universiteit te bouwen op een levensbeschouwing. Als een universiteit op een levensbeschouwelijke grondslag berust, moet haar identiteit niet dogmatisch doorsijpelen in het onderzoek. Daar lijkt het ook op bij het onderzoek dat René van Woudenberg nu doet voor de Templeton Foundation.

‘Persoonlijk denk ik dat je in plaats van je over de hele linie tegen de wetenschap te verzetten, beter kunt kijken hoe je vanuit de wetenschap zinvolle filosofie kunt bedrijven. Wat de VU doet, tendeert naar selectief verzet. Zo verzet Van Woudenberg zich tegen de radicale conclusies die Dick Swaab trekt uit zijn hersenonderzoeken, terwijl veel hersenwetenschappers genuanceerdere standpunten innemen. Dit neigt ertoe een karikatuur te maken van de wetenschap. En dan impliciet laten dat het christelijk geloofsgoed beter is, zonder te kijken naar de redenen waarom mensen dat geloofsgoed achter zich gelaten hebben. Alsof terugkeer naar religie nog een optie is… Je moet niet proberen om gaten te schieten in de wetenschap, in de hoop dat God in een iets groter gat blijkt te zitten. Dan krijg je de God van de gaten.’

Maarten Meester

Zie verder:
Het proefschrift van Joris van Rossum On Sexual Reproduction as a New Critique of the Theory of Natural Selection
Open brief Van Rossum, reactie op reactie biologen

--------------------------------
Henk de Regt 

op 17-02-2013 om 15:35

Het is jammer dat Pouwel Slurink uitspraken doet over een proefschrift dat hij niet gelezen heeft. Ik zeg niet dat het een goed proefschrift is; sterker: ik zat in de leescommissie en heb een negatief advies gegeven. Informatie hierover is te vinden op de website van Ad Valvas: 
http://www.advalvas.vu.nl/nieuws/vu-rector-trekt-lering-uit-kwestie-evolutieproefschrift
met een link naar mijn brief over deze kwestie
http://advalvas.vu.nl/achtergrond/evolutieproefschrift-kritiek-van-wetenschapsfilosoof-henk-de-regt
Ik vind echter wel dat de discussie erover gevoerd moet worden door in te gaan op wat er in het proefschrift staat, en niet door af te gaan op berichtgeving in de media.
Verder vind ik dat Pouwel Slurink te gemakkelijk alles wat er op de VU gebeurt over een kam scheert. Ik ben - als wetenschapsfilosoof die op de VU werkt - bezorgd over het imago dat er ontstaat door de publiciteit rond dit proefschrift. Een commentaar als dat van Slurink is een voorbeeld van negatieve beeldvorming. Maar het is een geval van te snelle generalisatie - iets waar een filosoof zich niet aan zou moeten bezondigen. Op de VU werken ook onafhankelijke filosofen (wat al blijkt uit het feit dat ik dit VU-proefschrift heb afgekeurd).

brieven ‘VU-promotie over natuurlijke selectie rammelt’ gerdien et al.

bionieuws 2, 02-02-2013 brieven ‘VU-promotie over natuurlijke selectie rammelt’ Een promotie aan de Vrije Universiteit falsificeert de theorie van natuurlijke selectie. Maar die conclusies zijn gebaseerd op misvattingen, zeggen Utrechtse en Wageningse evolutiebiologen. Door Gerdien de Jong, Duur Aanen, Rolf Hoekstra en Arjan de Visser © bionieuws Op 11 december 2012 promoveerde Joris Paul van Rossum bij de Vrije Universiteit op het proefschrift On sexual reproduction as a new critique of the theory of natural selection. Zijn promotoren waren de hoogleraren René van Woudenberg (kentheorie en ontologie) en Ronald Meester (waarschijnlijkheidsleer). De conclusies van het proefschrift zijn gebaseerd op enkele fundamentele misverstanden over de mechanismen van evolutie. Van Rossum gaat uit van het populairwetenschappelijke boek The Selfish Gene van Richard Dawkins uit 1976, dat evolutie beschouwt vanuit de rol van het gen. Van Rossum distilleert hieruit dat selectie alleen op het niveau van het gen plaatsvindt en dientengevolge alleen tot aanpassing op dna-niveau kan leiden, en dat geen enkele aanpassing boven het niveau van het dna verklaard kan worden door natuurlijke selectie. Maar evolutie beschouwen vanuit de rol van het gen betekent nog niet dat natuurlijke selectie direct werkt op het niveau van het gen. Natuurlijke selectie kan werken op verschillende niveaus, waarvan het individu meestal het belangrijkste is. De overleving en reproductie van aangepaste individuen worden omgezet in een hogere frequentie van de allelen van hun genen in de populatie. Met andere woorden: de evolutionaire uitbetaling vindt plaats in de vorm van allelfrequenties, maar de prijsbepaling van deze allelen gebeurt via hun uitwerking op de overleving en reproductie van individuen of soms groepen. Van Rossum had zijn verwarring tussen selectie op het niveau van het gen en selectie beschouwd vanuit de rol van het gen eenvoudig kunnen vermijden als hij aandacht had gegeven aan de uitgebreide literatuur over dit onderwerp. Een voorbeeld is het hoofdstuk ‘Units of Selection’ in het door Van Rossum aangehaalde leerboek Evolution van Mark Ridley uit 2004. Hij haalt ook het boek Evolution and the Levels of Selection van Samir Okasha uit 2006 aan. Als Van Rossum en zijn promotoren dit boek hadden gelezen, hadden zij ingezien hoezeer het denken binnen de evolutiebiologie verschilt van hun misvatting. Een andere fundamentele fout is dat Van Rossum denkt dat recombinatie in de meiose natuurlijke selectie onmogelijk maakt. Recombinatie leidt weliswaar tot nieuwe combinaties van allelen en breekt deze weer op, maar dat zit natuurlijke selectie geheel niet in de weg. Immers, natuurlijke selectie kan allelen – waaronder allelen die de frequentie van recombinatie beïnvloeden – in frequentie laten toenemen als hun eigenaars (de individuen) over de generaties gemiddeld een hogere fitness hebben. Stellingname Doordat van Rossum natuurlijke selectie niet goed doorgrondt, komt hij tot een ongefundeerde stelling, namelijk dat natuurlijke selectie seksuele voortplanting niet kan verklaren. Zijn stellingname betekent dat alle discussie over de kosten en baten van seksuele reproductie die al jarenlang door evolutiebiologen wordt gevoerd irrelevant is. Niettemin behandelt Van Rossumwel wat evolutiebiologen hebben gezegd over de handhaving van seksuele voortplanting, aan de hand van twee hoofdstukken uit het populairwetenschappelijk boek The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature van Matt Ridley uit 1993. Van Rossum snapt echter weinig van het begrip cost of meiosis: er worden geen genen weggegooid bij seksuele voortplanting, maar genen worden willekeurig verdeeld onder de nakomelingen. Ook lijkt Van Rossum te denken dat cost of meiosis en cost of males identiek aan elkaar zijn. Ook hier is hij niet op de hoogte van de literatuur, noch van de natuur. De twofold cost of sex geldt alleen voor organismen met aparte mannetjes en vrouwtjes. Syngamie en meiose zijn ook mogelijk in eencellige eukaryoten zonder geslachtsdifferentiatie. Fusie tussen twee gameten van gelijke grootte, direct gevolgd door deling, heeft geen intrinsieke kosten. Evolutiebiologen hebben vele mogelijke verklaringen voor het handhaven van seksuele voortplanting en discussiëren al lang welke het plausibelst zijn. Er is echter geen fundamenteel probleem: de evolutionaire mechanismen die we kennen kunnen in principe seksuele voortplanting prima verklaren. Dit alles is alleen mogelijk doordat Van Rossum de wetenschappelijke literatuur niet kent of niet heeft gelezen. Dit had de verantwoordelijke promotoren moeten opvallen – nu heeft het er alle schijn van dat ook zij geen kennis hebben genomen van de relevante literatuur. Ze hadden moeten inzien dat Van Rossum zich baseert op een simpele misvatting gebaseerd op een 35 jaar oud populairwetenschappelijk boek. De niet-onderbouwde uitspraak van Van Rossum dat het gen als eenheid van selectie een dominant gezichtspunt in de evolutiebiologie is, wordt door de behandeling van natuurlijke selectie in alle evolutiebiologiestudieboeken weerlegd. Gezien het feit dat blijkens hun leeropdracht en gepubliceerd wetenschappelijk werk de beide hoogleraren Van Woudenberg en Meester geen expertise in evolutiebiologie bezitten, ware het gepast geweest als zij zich niet gekwalificeerd hadden geacht dit werk te begeleiden.

‘VU-promotie over evolutie rammelt’

bionieuws 2, 02-02-2013 nieuws De Vrije Universteit had nooit de doctortitel mogen toekennen voor een filosofisch proefschrift met ongefundeerde kritiek op de evolutietheorie, stellen evolutiebiologen. Door Gert van Maanen © bionieuws ‘Niet op de hoogte van de literatuur, noch van de natuur.’ Dat harde oordeel vellen vier Nederlandse evolutiebiologen over de promotie van bioloog Joris van Rossum. Die verdedigde op 11 december met succes aan de Vrije Universteit zijn wetenschapsfilosofische proefschrift. Hierin claimt hij dat seksuele voortplanting fundamenteel onverklaarbaar is op basis van huidige versies van de evolutietheorie. Dit betekent volgens hem ook falsificatie van natuurlijke selectie als evolutionair mechanisme. De Wageningse evolutiebioloog Arjan de Visser noemt dat echt onzin. ‘Er is geen fundamenteel probleem, we kunnen de evolutie van seks in principe prima verklaren. Daarover is ook heel veel gepubliceerd, maar Van Rossum haalt maar weinig en selectief relevante literatuur aan’, aldus De Visser. Hij is een van de evolutiebiologen die door middel van een opiniestuk in Bionieuws en een brief aan VU-rector Lex Bouter de kwaliteit van deze promotie aan de kaak stelt. Volgens het viertal had de VU de doctorstitel nooit mogen toekennen. De evolutiebiologen verwijten de VU-filosoof René van Woudenberg en VU-wiskundige Ronald Meester dat zij als promotoren niet hebben toegezien op een adequate begeleiding van de promovendus. Ze hadden moeten inzien dat Van Rossum zich baseert op een aantal fundamentele misvattingen, zoals het idee dat natuurlijke selectie, met als gevolg adaptatie, enkel optreedt op het niveau van het gen.’ Verouderd Evolutiebioloog Nico van Straalen, hoogleraar dierecologie aan de VU, nam als lid van de leescommissie vooraf kennis van de dissertatie. ‘Ik vond het wel verdedigbaar omdat het originele gezichtspunten bevat en een relevant probleem aan de orde stelt. Dat er veel secundaire en verouderde literatuur wordt aangehaald heb ik ook geconstateerd, maar filosofen promoveren ook op Aristoteles. Daar heb ik dus niet echt een punt van gemaakt’, aldus Van Straalen. Hij zegt zich nu wel te storen aan de stellige conclusies in de samenvatting en aan de ideologische draai richting Intelligent Design die er in populaire pers aan wordt gegeven. Promotor Meester en promovendus Van Rossum verwerpen de kritiek. Meester: ‘Natuurlijk is en blijft er verschil van inzicht, maar dat is bij een wijsgerig proefschrift heel gebruikelijk.’ Volgens Van Rossum raakt het werk van specialisten in de evolutie van seks ‘niet de kern van mijn betoog’. VU-rector Bouter werkte bij het ter perse gaan van dit nummer nog aan een reactie op de brief van de evolutiebiologen.