Meer drinkwater uit Amsterdamse Waterleidingduinen helpt de natuur. 5 miljard liter per jaar water extra gezuiverd
Zandvoort
In de Amsterdamse Waterleidingduinen wordt voortaan jaarlijks 5 miljard liter water meer gezuiverd omdat de vraag naar drinkwater stijgt. De duinen hebben baat bij deze extra waterzuivering, terwijl de prijs voor een liter water voor de consument gelijk blijft.
De toename van de productie gaat dinsdag gepaard met een symbolisch moment. Yvonne Jakobs en Sonja Schouten van Waternet trekken op deze zonovergoten dag een balk weg uit een dam van het Barnaartkanaal in het duingebied. Het water over het dammetje gaat nog harder stromen en bruisen, een teken dat de extra drinkwaterwinning is gestart.
In de Amsterdamse Waterleidingduinen (AWD) wordt het water gezuiverd voor de gemeenten Amsterdam, Amstelveen en Heemstede. De bevolking groeit en ook de nieuwkomers willen helder kraanwater. Zo verbruikte Amsterdam in 2024 ongeveer 95 miljard liter en is er in 2030 plusminus 105 miljard liter water nodig. Heemstede verbruikt nu zo’n 1,4 miljard liter water en ook het gebruik in deze gemeente zal gaan stijgen.
Positieve geluiden
Door deze grotere vraag moet de productiecapaciteit in het duingebied omhoog van 70 naar 75 miljard liter. Daarover waren dinsdag alleen positieve geluiden te horen. De biodiversiteit in de duinen wordt erdoor vergroot, zeggen Marion Bilius van de Stichting Duinbehoud, ecoloog Mirthe Wiltink en projectleider Steven van Duijvenbode van Waternet. Behoud of verbetering van de natuur is steeds het uitgangspunt geweest, aldus Bilius. Mirthe Wiltink knikt instemmend. ,,Het komt er simpelweg op neer dat het waterpeil in het Barnaartkanaal omlaag wordt gebracht en het waterpeil in de infiltratiekanalen enkele centimeters omhoog gaat. In de infiltratiegebieden worden de duinen natter waar de flora en fauna baat bij hebben.’’
Zo ontstaat er ruimte voor meer vochtige duinvalleien, vervolgt de duinecoloog. ,,Daarvoor worden door een aannemer duindoorns weggehaald.’’ Er zijn wel enkele hectares duingebied geofferd voor de extra productie, maar daar komt nieuwe natuur voor terug. Zo worden de infiltratiekanalen beter uitgebaggerd en worden natuurvriendelijke oevers gerealiseerd. Wiltink wijst op het Barnaartkaal, waar het dammetje zojuist extra wijd is opengezet. ,,De oever van het Barnaartkanaal is nu nog grasland, maar dat wordt een natuurlijkvriendelijke oever met meer ruimte voor planten en insecten.’’
De Amsterdamse Waterleidingduinen zijn onmisbaar voor het drinkwater in Zuid-Kennemerland en Amstelland-Meerlanden. Voordat iemand kan douchen heeft het water, afkomstig uit het Lekkanaal bij Nieuwegein, een lange weg afgelegd. Het water komt via twee enorme transportleidingen in een grote verdeelvijver aan de rand van het duingebied. Deze vijver ligt hoog, waarna het water via natuurlijk verloop (van een hoog naar een laag punt) via kanalen belandt in veertig langgerekte vijvers: het infiltratiegebied.
Infiltratiegeulen
In deze infiltratiegeulen zakt het water langzaam in de zandige ondergrond. In de bodem breken schadelijke bacteriën en virussen op een natuurlijke manier af. Een kleilaag voorkomt dat het water al te diep zakt.
Een groot deel van het water komt na zo’n drie maanden vanzelf weer uit de grond omhoog in de winkanalen. Een ander deel van het water komt naar boven via drainagebuizen, diep onder de grond. Ook het regenwater in de duinen komt uiteindelijk in het laagste deel van de duinen terecht, de Oranjekom..
Oranjekom
Al het water wordt opgevangen in de Oranjekom, een duinmeer vlak bij ingang de Oase. Vanuit het pompgebouw bij de Oranjekom gaat het water naar de nazuivering in Leiduin bij Heemstede. Het zuiveringsproces in de duinen neemt zo’n negentig dagen in beslag.
De talloze wandelaars in de duinen zullen weinig van de veranderingen merken. Het waterwingebied (zo’n 1.200 hectare van het 3.600 hectare grote AWD-gebied) is voor het grootste deel niet toegankelijk voor wandelaars. Ook paarden en Schotse Hooglanders zijn in dat gebied niet welkom. Deze dieren zoeken namelijk in de zomer verkoeling in het water en vieze koeienpoten zijn niet bevorderlijk voor schoon drinkwater. Er lopen wel veel herten in de AWD rond, maar deze dieren nemen zelden tot nooit een bad.
PWN grote klant van Waternet
Waterleidingbedrijf PWN is een grote klant van Waternet. Jaarlijks levert Waternet aan de collega’s zo’n 17 miljard liter water. Haarlems kraanwater is voor 50 procent afkomstig uit de Amsterdamse Waterleidingduinen.
Ook PWN wil de drinkwaterwinning uitbreiden en heeft plannen om weer water te gaan produceren in de bedrijfsgebouwen langs de Zeeweg. Dat zou gaan om 8 miljard liter water per jaar.
Waterzuivering in vogelvlucht
Waterzuivering in vogelvlucht
Het zuiveringsproces van drinkwater vindt voor een groot deel in de duinen plaats. Hieronder in vogelvlucht de stappen, die noodzakelijk zijn om drinkwater van een hoge kwaliteit op tafel te krijgen.
De belangrijkste bronnen zijn het Lekkanaal bij Nieuwegein en in de Bethunepolder. Ongeveer tweederde van het gewonnen water uit het Lekkanaal gaat richting duinen.
Fase een: voorzuivering. In grote vijvers wordt ijzerchloride aan het water toegevoegd. Vuil klontert aan de ijzerdeeltjes. Het ijzer valt met vuil op de bodem, waar het wordt weggehaald. Nu kun je door het water, dat eerst groen-grijs was, heenkijken.
Fase twee: Het water komt terecht in grote bakken met rivierzand en grint. Kleine stukjes vuil worden uit het water gefilterd.
Fase drie: Het water komt via een 55 kilometer lang leidingnetwerk in de Amsterdamse Waterleidingduinen waar het op natuurlijke wijze wordt gezuiverd.
Filteren met ozon
Fase vier: in de fabriek in Leiduin. Eerst weer een filtering met zand om de algen eruit te halen. Daarna komt het water in de ozonkelder, waar er gedurende vijftien minuten ozon in komt om schadelijke deeltjes, bestrijdingsmiddelen en bacteriën te vernietigen.
Fase vijf: Het water is al schoon, maar erg hard door de aanwezigheid van veel kalk. Dat is kwalijk voor de vaatwasser en de wasmachine en daarom belandt het water in grote vaten waar er natronloog bijkomt om de kalk te verwijderen. Het water wordt zachter.
Fase zes: Vervolgens komt het water in bakken met koolstof. Schadelijke stoffen, zoals medicijnresten en bestrijdingsmiddelen, blijven hangen in de koolfilters.
Fase zeven: Het water wordt voor de laatste keer gezuiverd met fijn zand waar het langzaam overheen stroomt om de laatste schadelijke deeltjes te verwijderen. Het water is zo helder dat je jezelf erin kunt spiegelen.
Fase acht: Het water stroomt uit de kraan. Het water is door de vele bewerkingen van hoge kwaliteit. Omdat overdag meer water dan ’s nachts wordt gebruikt en het maakproces 24 uur per dag doorgaat, zijn er vier opslagplekken voor het water.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.