Nederlandse nieuwkomer bij de Europese verkiezingen heeft banden met China
Een nieuwe deelnemer aan de Europese verkiezingen heeft, indirect, banden met de Chinese Communistische Partij (CCP). NL Plan, volgens een Chineestalige krant in Nederland ‘de enige partij die eerlijk over China spreekt’, ontving een donatie van een organisatie aangesloten bij de CCP.
- Deze week doet de nieuwe partij NL Plan EU voor het eerst mee aan de Europese verkiezingen. De partij pleit voor nauwe banden met China en hekelt de ‘enorme anti-Chinese retoriek die is ontstaan.’
- De partij, opgericht door de Amsterdammer Kok Kuen Chan, onderhoudt banden met meerdere personen en organisaties gelinkt aan de communistische partij van China, blijkt uit onderzoek van Follow the Money en RTL Nieuws.
- NL Plan heeft geld ontvangen van een overzeese eenheid van het United Front Work Department, een afdeling van de Chinese Communistische Partij die zich in het buitenland bezighoudt met het verwerven van invloed op hooggeplaatste individuen en binnen organisaties.
- Volgens experts moet Nederland maatregelen nemen om buitenlandse inmenging in verkiezingen te herkennen en tegen te gaan. ‘Dit overschrijdt duidelijk een grens.’
Aan de Nederlandse verkiezingen voor het Europees Parlement van deze week doet een nieuwe partij mee die zich in zijn campagne vooral op jonge kiezers richt. ‘Nederland met een Plan’, of NL Plan, post memes met katten en honden op haar sociale media-accounts en grappige filmpjes van medeoprichter en lijsttrekker van de partij, Kok Kuen Chan.
Chan, een 54-jarige geboren Amsterdammer, runt Wijnhandel Chan en Brand New China, een groothandel in consumentenartikelen. Een van de filmpjes op Instagram toont hem halfnaakt, armworstelend met een jonge man. In een ander bestelt Chan een burger die naar hem vernoemd is.
De populaire video’s verraden niets over de beleidsplannen van NL Plan. Of over hoe de partij wil dat Europa zich opstelt tegenover China, terwijl NL Plan daar wel opmerkelijke standpunten over heeft. In haar EU-verkiezingsprogramma, maakt NL Plan bezwaar tegen een handelsoorlog met China.
In Chineestalige media die in Nederland verschijnen, lijkt het China-beleid van de partij zelfs nog vriendelijker. NL Plan is de enige Nederlandse partij die zich verzet tegen de ‘onderdrukking van China’ door de EU en de westerse wereld, staat in een artikel gepubliceerd in april door United Times, een Chineestalige krant in Nederland.
De gunstige houding van NL Plan jegens China roept vragen op. Uit onderzoek van Follow the Money en RTL Nieuws blijkt namelijk dat NL Plan (politieke) donaties heeft ontvangen van Chinees-Nederlandse groepen met banden met de Chinese Communistische Partij (CCP), waaronder een organisatie die is aangesloten bij de Chinese Communistische Partij CCP.
De kans dat NL Plan een zetel in het Europees Parlement zal bemachtigen is verwaarloosbaar klein. Toch roept de verkiezingsdeelname van deze partij belangrijke vragen op, zeggen experts. Hoe kan de overzeese Chinese diaspora zelfstandig aan vrije verkiezingen deelnemen, zonder te worden blootgesteld aan de politieke inmenging van de CCP?
Versterking van de Aziatische gemeenschap in Europa
Op de website van NL Plan schrijft Chan dat zijn familiegeschiedenis een van de redenen is waarom hij zijn partij heeft opgericht. Zijn ouders verhuisden halverwege de vorige eeuw vanuit Hong Kong naar Amsterdam. Na jaren hard werken openden ze een van de eerste Chinese restaurants op de Binnen Bantammerstraat, midden in Amsterdams Chinatown.
Aan het begin van de twintigste eeuw waren Chinese immigranten in Nederland derderangsburgers zonder basisrechten, vertelt Chan. Ze leefden constant in de angst om het land uitgestuurd te worden. ‘Er is inmiddels ruim een eeuw verstreken, en de Chinezen hebben nog steeds geen inspraak in de politiek. De Aziatische gemeenschap wordt vergeten,’ zegt hij.
Dit motiveerde Chan om in het najaar van 2022 NL Plan op te richten. Zijn medeoprichter is softwareontwikkelaar Ward van Riel, die eerder kandidaat was voor de Amsterdamse De Groenen Basis Piraten. Van Riel, die nog steeds in het bestuur van NL Plan zit, zal de partij na de Europese verkiezingen verlaten, vertelt hij Follow the Money in een telefoongesprek. Hij heeft Chan al weken niet meer gesproken en heeft het contact met de partij verloren.
Hoewel Chan met zijn partij de positie van de Aziatische gemeenschap wil versterken, benadrukt hij dat NL Plan niet alleen voor Aziaten bedoeld is. Opgeleid als bouwkundig ingenieur, werkte Chan een jaar bij de gemeente Amsterdam als teamleider stedenbouwkundige. In deze baan ervoer hij de grote kloof tussen arm en rijk. Volgens hem ligt de oplossing voor dit probleem in de bouw van meer sociale woningen. Daarnaast belooft NL Plan ook kleine bedrijven en zzp’ers te ondersteunen.
In 2022 debuteerde NL Plan bij de Provinciale Statenverkiezingen in Noord-Holland, maar behaalde geen zetel. Het jaar daarop nam de partij deel aan de Tweede Kamerverkiezingen. De partij kreeg ruim 5000 stemmen, bij lange na niet genoeg voor een zetel.
Bij de verkiezingen van 2023 stonden er twee kandidaten op de lijst van NL Plan die veelvuldig contact hebben gehad met het Chinese United Front, een afdeling van het Centraal Comité van de Chinese Communistische Partij (CCP). (Zie kader verderop in dit artikel)
Ondanks het bescheiden aantal stemmen dat NL Plan wist te behalen, waren het volgens een artikel in de United Times toch verkiezingen waar etnische Chinezen in Nederland trots op mochten zijn: ‘Niet alleen omdat voor het eerst in de Nederlandse politieke arena een politieke partij met een etnisch Chinese leider is verschenen, maar ook omdat deze verkiezingen de krachtige steun hebben gehad van de Chinese gemeenschap in Nederland die aan het hele proces heeft deelgenomen!’
‘De enige partij die eerlijk over China spreekt’
Bij de Europese verkiezingen deze week zal NL Plan onder een iets andere naam op de stembiljetten verschijnen: NL Plan EU.
Het United Times-artikel onthult ‘de belangrijkste beleidslijnen van NL Plan’ voor deze verkiezingen: ‘Ten eerste verzet de Nederlandse partij NL Plan zich tegen de EU, de VS en andere westerse landen vanwege het onderdrukken van China.’ De publicatie stelt dat NL Plan ‘de enige politieke partij is die zich tegen een dergelijke visie verzet en eerlijk over China spreekt’.
Het artikel, waarbij geen auteur staat vermeld, geeft exclusieve informatie over de partij die niet in andere media is te vinden of door de partij zelf is vrijgegeven. Het is onduidelijk of dit artikel de standpunten van Chan en NL Plan accuraat weergeeft.
Chan heeft een interviewverzoek van Follow the Money en RTL Nieuws afgewezen. In een korte reactie zegt hij ‘verrast’ te zijn door de vragen. ‘Helaas zijn we momenteel volgeboekt vanwege de campagne.’ Ook op een lijst met vragen per e-mail reageerde hij niet.
In haar programma voor de Europese verkiezingen stelt NL Plan dat de EU weerstand moet bieden aan de druk van Amerika en nauwe banden met China moet onderhouden. ‘De afgelopen jaren is er in de Europese politiek enorme anti-Chinese retoriek ontstaan. Tegenwoordig is China de grootste handelspartner van de EU, en toch staat de EU toe dat de Amerikanen met een handelsoorlog een wig proberen te drijven tussen Europa en China.’
41.000 euro donaties van de Chinese gemeenschap
Om haar politieke doelen te kunnen nastreven, ontvangt NL Plan geld van organisaties en individuen die banden hebben met de Chinese Communistische Partij (CCP).
Het United Times artikel uit april geeft een uitgebreid overzicht van donoren die NL Plan steunden bij de Nederlandse verkiezingen van 2023. In totaal doneerde de Chinese gemeenschap in Nederland ruim 41.000 euro voor de campagne. Onder hen zijn Chinese restaurants, Chineestalig media en Chinees-Nederlandse verenigingen, maar ook een overzeese eenheid van het Chinese United Front Work Department (UFWD).
Het United Front Work Department (UFWD) is een afdeling van het Centraal Comité van de Chinese Communistische Partij (CCP). Binnen China is de UFWD verantwoordelijk voor het controleren van potentiële oppositiegroepen. Daarbuiten houdt de organisatie zich bezig met het verwerven van invloed op hooggeplaatste individuen en binnen organisaties.
Sinoloog Alex Joske, die beïnvloedingsoperaties van de CCP onderzoekt, beschrijft hoe het United Front buiten de Chinese grenzen treedt en zich inmengt met bijvoorbeeld buitenlandse politieke partijen, Chinese overzeese gemeenschappen en multinationale ondernemingen. De United Front-strategie richt zich vooral op etnisch Chinese gemeenschappen. De CCP probeert gemeenschapsgroepen, leiders, bedrijfsverenigingen en media in te lijven.
Joske stelt dat leden van Chinese gemeenschappen onbewust in aanraking kunnen komen met United Front-groepen, en dat deze inmenging de echte en onafhankelijke politieke participatie van etnische Chinezen in de politiek schaadt.
In 2022 noemde de Chinese president Xi Jinping de United Front-strategie een ‘belangrijk magisch wapen’ voor het versterken van de heersende positie van de partij en het verwezenlijken van de Chinese droom van de grote wederopstanding van de Chinese natie. Onder het bewind van Xi Jinping richt het United Front zich steeds actiever op steeds meer doelen.
Een van de donoren van NL Plan is de Nederlandse tak van de China Council for the Promotion of Peaceful National Reunification (CCPPNR), een organisatie met afdelingen over de hele wereld met als doel de eenwording tussen China en Taiwan te bevorderen. De CCPPNR werd in 1988 opgericht door United Front, en wordt beschouwd als onderdeel daarvan.
Andrew Chubb, universitair hoofddocent Chinese politiek en internationale betrekkingen aan de Lancaster University in Groot-Brittannië, vertelt Follow the Money: ‘Hier zie je een duidelijke organisatorische link met het United Front Work Department van de CCP. Dat is een politieke relatie.’
De Nederlandse afdeling van de CCPPNR wordt in het handelsregister omschreven als een ‘samenwerkings- en adviesorgaan’ dat ‘bemiddelt in verschillende culturen’. De afdeling staat sinds eind 2018 in Nederland ingeschreven, maar blijkt volgens een Chineestalige bron al in 2000 te zijn opgericht.
Sindsdien heeft de organisatie een aantal verklaringen uitgegeven ter ondersteuning van de officiële standpunten van China op het gebied van het buitenlands beleid, in het bijzonder met betrekking tot Taiwan, Hong Kong, de Zuid-Chinese Zee, Tibet en Xinjiang. Hoeveel geld CCPPNR aan NL Plan heeft gedoneerd is niet bekend.
Frank Pieke, hoogleraar aan het LeidenAsiaCentre en auteur van een rapport over China’s invloed op de Chinese gemeenschap in Nederland, zegt dat de donatie van de Nederlandse afdeling van de CCPPNR aan NL Plan ‘duidelijk een grens overschrijdt’. Volgens Pieke houdt de Nederlandse tak vol dat zij is opgericht door patriottische Chinezen in Nederland, en niet door de Chinese overheid. ‘Dat kan waar zijn, maar de banden met de CCPPNR in China zijn duidelijk en direct.’
Een andere donateur van NL Plan is de Landelijke Federatie van Chinese Organisaties Nederland (LFCON), de grootste Chinees-Nederlandse vereniging.
LFCON bestaat uit meer dan zeventig Chinees-Nederlandse organisaties en is zeer invloedrijk in de Chinese gemeenschap in Nederland. Deze federatie zou een brug moeten vormen tussen Chinese Nederlanders en de Nederlandse overheid, maar de huidige banden met de Chinese overheid lijken sterker. LFCON heeft regelmatig contact gehad met het UFWD en de Chinese ambassade in Nederland. De huidige en voormalige voorzitter namen deel aan bijeenkomsten van China’s politieke adviesorgaan, de Chinese People’s Political Consultative Conference (CPPCC), een van de belangrijkste platforms van het United Front-systeem.
Vorig jaar organiseerde LFCON campagne-evenementen voor NL Plan. In de aanloop naar de verkiezingsdag in november 2023 riep LFCON in een open brief alle Chinees-Nederlandse kiezers op om voor NL Plan te stemmen. ‘Voor een beter leven voor Chinezen in Nederland is het belangrijk dat alle Chinese Nederlanders uitmuntende etnisch Chinese vertegenwoordigers in de politiek steunen,’ aldus de brief.
Een verloren strijd
Mede-oprichter van NL Plan, Ward van Riel, vertelt aan Follow the Money dat de eerste campagne van de partij bij de Provinciale Statenverkiezingen door de partijleden zelf werd gefinancierd. ‘Elk lid doneerde 400 tot 500 euro,’ zegt hij. Hoe de aanstaande Europese verkiezingen bekostigd worden weet hij niet.
Chan geeft toe dat de financiering van campagnes een grote uitdaging zijn voor zijn partij. In september 2023 zei hij in een interview met China Times, een Chineestalige krant in Nederland: ‘Het moeilijkste is het bijeenbrengen van campagnefinanciering. Wij krijgen niet voldoende geld zoals de grote partijen. [..] Daarom ben ik bijzonder blij om te zien dat de Chinese gemeenschap in Nederland en Chinese bedrijven mijn kandidatuur steunen. Voor mij zijn zij een echte redder in nood.’
‘Dit is niet iets wat democratieën zouden moeten accepteren als een “normale” uitdrukking van de vrijheid van vergadering’
Volgens het eerder geciteerde artikel in de United Times gaf NL Plan in de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen ruim 50.000 euro uit, waardoor een tekort van 9000 euro ontstond.
Hoe de partij het inschrijfgeld voor de Europese verkiezingen bekostigt, 11.250 euro, is niet duidelijk. Chan gaat niet in op vragen over de partijfinanciën.
Dit roept de vraag op waarom NL Plan, dat over beperkte middelen beschikt en niet in de buurt kwam van het winnen van een Tweede Kamerzetel, zich kandidaat stelt voor de Europese verkiezingen.
Chubb, van Lancaster University, zegt dat je dit op twee manieren kunt interpreteren. ‘Het zou een manier kunnen zijn om erachter te komen hoe dingen werken. Maar de verklaring kan ook zijn dat simpelweg meedoen je punten oplevert als je teruggaat naar China, daar zaken doet, of je netwerk in China wil uitbreiden.’
Pieke, hoogleraar aan het LeidenAsiaCentre, vindt het ‘normaal’ dat Chinese gemeenschapsgroepen met het UFWD communiceren. ‘Waar het om gaat is wat er met die banden wordt gedaan. Stel je het tegenovergestelde eens voor: moet de Chinese regering het sinterklaasfeest op de Nederlandse ambassade verbieden, of ontmoetingen tussen een bezoekende Nederlandse politicus en Nederlandse studenten of ondernemers?’
Maar Laura Harth, campagneleider bij de mensenrechtenorganisatie Safeguard Defenders, stelt dat Beijing deze banden gebruikt om Chinezen in het buitenland in te lijven of hun verhaal op te leggen. ‘Dit is niet iets wat democratieën zouden moeten accepteren als een “normale” uitdrukking van de vrijheid van vergadering,’ zegt ze.
Er zijn beschuldigingen dat China zich zou hebben bemoeid met verkiezingen in onder meer Australië, Canada en Groot-Brittannië. Harth waarschuwt dat dit ook in Nederland kan gebeuren.
China heeft deze beschuldigingen herhaaldelijk ontkend.
CANADA:
Volgens de Canadese inlichtingendienst CSIS heeft China pogingen ondernomen om zich te bemoeien met de Canadese verkiezingen van 2019 en 2021. In 2021 hebben het Chinese ministerie van Staatsveiligheid en het United Front Work Department met desinformatiecampagnes en geheime donaties hun favoriete kandidaten gesteund, aldus een artikel van de Globe and Mail van februari 2023.
Een recent openbaar onderzoek naar buitenlandse inmenging in de Canadese politiek stelt dat China ‘opvalt als de belangrijkste dader’ van dergelijke inmenging.
VERENIGD KONINKRIJK:
In januari 2022 kwam de Britse veiligheidsdienst MI5 met een zeldzame waarschuwing dat de Brits-Chinese advocaat Christine Lee het parlement had geïnfiltreerd om zich in de Britse politiek te mengen. Ze zou ‘banden hebben gesmeed’ tussen de Chinese Communistische Partij (CCP) en huidige of aspirant-leden van het Britse parlement.
Volgens MI5 opereerde Lee ‘in geheime coördinatie met het United Front Work Department’. De BBC berichtte dat het UFWD zou proberen ‘relaties te cultiveren’ met ‘invloedrijke figuren’ om ervoor te zorgen dat het Britse politieke landschap gunstig is voor de CCP en om degenen die hun zorgen over de partij uiten, uit te dagen.
AUSTRALIË:
In december 2023 werd de Australisch-Chinese zakenman Di Sanh "Sunny" Duong uit Melbourne veroordeeld wegens het doen van een donatie met de intentie de toenmalige minister Alan Tudge in de toekomst te beïnvloeden ten behoeve van de agenda van de Chinese Communistische Partij. Duong werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van twee jaar en negen maanden.
In juni 2020 overhandigde Duong Tudge een cheque van 37.450 Australische dollar als donatie aan het Royal Melbourne Hospital. Volgens de openbaar aanklager probeerde Duong Tudge (die hij volgens ABC News als goede premierskandidaat beschouwde) op ongepaste wijze te beïnvloeden.
Duong was voorzitter van de Oceania Federation of Chinese Organizations, een organisatie voor mensen van Chinese afkomst uit Vietnam, Cambodja en Laos. Volgens de Australische justitie had hij regelmatig contact met Chinese inlichtingenagenten. Duong ontkende tijdens het proces.
‘Maak ons voorouderlijk land sterker’
Er is meer dan alleen geld dat NL Plan verbindt met het United Front-netwerk, blijkt uit onderzoek van Follow the Money en RTL Nieuws. Twee NL Plan-kandidaten bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2023 hebben leidinggevende posities bekleed bij Chinees-Nederlandse verenigingen verbonden met United Front.
Restauranthouder Yong Cai (de nummer tien op de lijst) is vicevoorzitter van de LFCON-afdeling die zich bezighoudt met het bevorderen van politieke participatie onder etnische Chinezen in Nederland. De website van NL Plan vermeldt Cai nu als adviseur. In maart organiseerde hij voor NL Plan een campagne-evenement in zijn snackbar.
Cai en LFCON reageerden niet op een lijst met vragen die per e-mail werden verzonden.
Een andere kandidaat was Lili Dong, een 48-jarige voormalige Chinese tv-presentator, tegenwoordig eigenaar van een reisbureau in Den Haag.
Dong is elegant gekleed en spreekt onberispelijk Mandarijn. Zij treedt vaak op als presentator bij evenementen in de gemeenschap. In mei 2019 promoveerde Dong tot voorzitter van de Nederlandse Chinese Jeugdfederatie. Bij haar inauguratie beloofde ze ‘jonge etnische Chinezen aan te moedigen te integreren in de [Nederlandse] samenleving en aan de politiek kunnen deel te nemen’.
‘De deelname van etnische Chinezen aan de politiek is een langetermijnproject. Dit is nog maar het begin’
Dong gaf het goede voorbeeld door zelf mee te doen aan de Tweede Kamerverkiezingen. Tegelijkertijd is ze actiever geworden bij politieke evenementen van het United Front-netwerk.
In augustus 2022 was Dong, samen met functionarissen van de Chinese ambassade en zo’n zestig leiders uit de Chinese gemeenschap aanwezig op een seminar tegen de onafhankelijkheid van Taiwan. De bijeenkomst werd gehouden in Utrecht en was mede georganiseerd door LFCON en de Nederlandse afdeling van CCPPNR. Tijdens het seminar sprak Dong haar ‘krachtige steun en sterke verwachtingen’ uit voor de hereniging van China met Taiwan.
In juni 2023 woonde Dong in Beijing een zesdaags seminar bij, georganiseerd door Beijing Returned Overseas Chinese Association, een onderdeel van het United Front-netwerk. Tijdens dit seminar bestudeerde zij de United Front-strategie en bezocht ze een museum over de geschiedenis van de CCP.
Ondanks haar kandidatuur voor de Nederlandse Tweede Kamer, lijken Dongs ambities zich meer te richten op China. In 2021 zei ze: ‘Binnen of buiten China zijn, we moeten ons allemaal inzetten om ons voorouderlijk land sterker te maken.’
In maart 2024, in een interview gepubliceerd door de Sichuan Returned Overseas Chinese Association, zei Dong dat ze ‘gedreven was om een betrouwbaar, bewonderenswaardig en respectabel imago van China in het buitenland te bevorderen’.
In een kort telefoongesprek laat Dong Follow the Money weten dat ze ‘niet geïnteresseerd is in politiek’ en dat ze zich alleen heeft aangesloten bij de Nederlandse campagne van NL Plan om te helpen. ‘Chan is Chinees, dus we probeerden hem te helpen... Hij drinkt wijn. We drinken ook graag wijn. Dat is alles.’ Dong zei dat ze op vakantie was in China en hing snel op.
Na de verkiezingen van 2023 plaatste Dong een video op sociale media. Staande voor een foto van koning Willem-Alexander en koningin Máxima bedankte ze de LFCON, andere Chinees-Nederlandse verenigingen en gemeenschapsleiders, die aan de campagne doneerden, voor hun ‘sterke steun’.
‘De deelname van etnische Chinezen aan de politiek is een langetermijnproject. NL Plan zal met jullie allemaal hard samenwerken. Dit is nog maar het begin,’ zei ze.
Pieke, onderzoeker van het LeidenAsiaCentre, noemt de rol van Dong ‘zorgwekkend’ vanwege haar ‘onverminderde steun voor en samenwerking met de Chinese overheid’.
Andrew Chubb van Lancaster University stelt dat er sprake is van buitenlandse inmenging in verkiezingen als er materiële steun wordt verleend in combinatie met politieke sturing. ‘Als een buitenlandse overheid of politieke partij relaties onderhoudt of steun verleent die niet openbaar wordt gemeld, kan dat een probleem vormen voor de integriteit van een verkiezingsproces.’
Het is aan de Nederlandse overheid om te bepalen wanneer er sprake is van politieke sturing en regels te stellen over buitenlandse relaties van politieke partijen, voegt hij toe.
Ook LeidenAsiaCentre-onderzoeker Frank Pieke vindt dat de overheid een grens moet trekken. ‘Het zou goed zijn als de Nederlandse regering duidelijke richtlijnen formuleert, die enerzijds de vrijheid van meningsuiting garanderen en anderzijds de nationale veiligheid garanderen.’
https://www.ftm.nl/artikelen/chinese-invloed-op-nederlandse-partij-eu-verkiezingen#
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.