Cijfers bij het nieuws
De uitstootcijfers verhogen de druk op het kabinet, dat deze week het bestaande stikstofbeleid definitief de nek omdraaide. Boeren zijn voor een groot deel verantwoordelijk voor de Nederlandse uitstoot van ammoniak (NH3), de stof die de meeste stikstof in de lucht brengt. Via de urine en uitwerpselen van landbouwdieren komt ruim 90 procent van de Nederlandse ammoniakuitstoot vrij.
Omdat te veel aan ammoniak slecht is voor de biodiversiteit en waterkwaliteit, zoekt de Haagse politiek al jaren naar manieren om de uitstoot van de landbouwsector te verminderen. Afgelopen jaar is dat niet gelukt. Tussen 2017 en 2022 daalde de ammoniakuitstoot van de landbouwsector nog van 122 miljoen tot 110,2 miljoen kilogram. In 2023 nam deze uitstoot met ongeveer 200 duizend kilogram toe.
Bij de uitstoot van stikstofoxiden, de andere schadelijke stikstofverbindingen, zette de dalende trend vorig jaar wel door. Dat komt niet door de landbouw: in die sector stagneerde in 2023 de eerdere daling van de jaren daarvoor. Omdat andere sectoren hun uitstoot wel verminderden, nam de totale Nederlandse stikstofoxidenuitstoot vorig jaar met bijna 5 procent af, tot ongeveer 154 miljoen kilogram.
Opeenvolgende Nederlandse regeringen worstelen al ruim vijf jaar met de aanpak van het stikstofprobleem. In mei 2019 zette de Raad van State in een baanbrekende uitspraak een streep door het Programma Aanpak Stikstof (PAS), dat het kabinet Rutte-II vier jaar eerder had ingevoerd. Via dit programma konden bijvoorbeeld bouwprojecten een vergunning krijgen als zij beloofden in de toekomst de stikstofneerslag op natuurgebieden te verminderen. Volgens de Raad van State was dit systeem echter te onzeker.
Onder toenmalig premier Mark Rutte zocht het kabinet naar allerlei manieren om weer vergunningen aan bouwprojecten te kunnen verlenen en tegelijkertijd de stikstofuitstoot te verlagen. Een adviescollege onder leiding van Johan Remkes adviseerde in 2020 om de uitstoot van ammoniak en stikstofoxiden in tien jaar tijd te halveren. Aanvankelijk nam het kabinet dat jaartal over, maar na fel protest liet het die deadline los. Sinds Remkes’ advies zijn de ammoniak- en stikstofoxidenuitstoot met respectievelijk 4 en 25 procent gedaald.
Het huidige kabinet heeft in zijn eerste regeringsmaanden geen duidelijke aanpak van de stikstofcrisis gepresenteerd. Wel schrapte het kabinet vrijwel al het beleid dat onder premier Rutte tot stand was gekomen: provincies hoeven geen plannen voor de milieudoelstellingen meer aan te leveren en geld uit het stikstoffonds (24 miljard euro) wordt anders besteed. Pas eind dit jaar denkt minister Femke Wiersma (Landbouw, BBB) met nieuwe, ‘concrete maatregelen’ te kunnen komen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.