Gangster zet Erdogan onder druk met video’s over drugsmaffia
Turkije Moord, verkrachting, drugssmokkel, corruptie en machtsmisbruik. Turkije is in de ban van een serie YouTube-video’s van een onderwereldfiguur met politieke connecties.
Sedat Peker in een van zijn video’s, waarin hij onder meer de populaire minister van Binnenlandse Zaken Süleyman Soylu ervan beschuldigt samen te werken met de maffia. Foto uit video Sedat Peker. Gekleed in een smetteloos overhemd zit Sedat Peker aan een tafel. Voor hem liggen stapels papieren en een boek, zoals The Godfather of Omerta van Mario Puzo. Op de achtergrond staat een televisie aan, het beeld bevroren. Op het scherm prijkt een zwart-witportret van Alparslan Türkes, oud-leider van de nationalistische partij MHP en oprichter van de beruchte jeugdbeweging Grijze Wolven.
Peker is een bekende onderwereldfiguur met politieke connecties. Zijn zorgvuldig geënsceneerde video’s, die hij maakt vanuit Dubai, worden in Turkije miljoenen keren bekeken. In de video’s uit hij uitzonderlijk harde beschuldigingen tegen politici van de regerende AK-partij. Omdat Peker een politieke insider is die zich jarenlang ophield in AKP-kringen, worden zijn uitspraken zeer serieus genomen.
Hoewel Peker niet bepaald een betrouwbare bron is, en zijn onthullingen moeilijk zijn te verifiëren, vinden de video’s veel weerklank. Hij deelde er tot nu toe acht, en elke aflevering trekt meer kijkers dan de vorige. Deel zeven is sinds zondag al 14 miljoen keer bekeken (Turkije telt 83 miljoen inwoners). Hoe betrokken zijn kijkers zijn, blijkt uit de vele steunbetuigingen en de vragen die ze stellen in de reacties onder zijn video’s. Peker belooft dat er meer onthullingen zullen volgen.
Natuurlijk hoor je van mij over deze beerput, want ik heb zelf vuile handen
Sedat Peker maffiabaas
Peker: „Tegen mensen die zeggen: ‘Waarom zouden we jou moeten geloven, je hebt zelf ook geen schone handen’, zeg ik: ‘Natuurlijk hoor je van mij over deze beerput, want ik heb zelf vuile handen’.” Hij voelt zich genoodzaakt zijn kijkers eraan te herinneren dat hij geen verlosser is, die erop uit is om de politiek te verbeteren. „Ik ben geen redder. Ik doe dit om persoonlijke redenen.”
Peker presenteert zichzelf als een kabadayi, een traditionele Turkse gangster die de buurt beschermt. Hij groeide op in de wijk Kadiköy op de Aziatische oever van Istanbul en speelde een actieve rol in de Grijze Wolven.
„Als kind zag ik hem als een broer die drugsdealers in elkaar sloeg en meisjes beschermde”, zegt een oude buurjongen die niet met zijn naam in de krant wil. „Toen de regering in 1998 de casino’s sloot, opende Peker illegale gokhallen. Hij groeide uit tot een machtige speler in de onderwereld.”
Peker is diverse keren veroordeeld, onder meer voor het leiden van een criminele organisatie, maar kwam er vaak met een lichte gevangenisstraf vanaf. „De laatste keer dat ik hem zag, in een visrestaurant in Kadiköy, had hij een politie-escorte.”
Peker heeft het op tal van prominente personen gemunt, maar vooral op Süleyman Soylu, de populaire en ambitieuze minister van Binnenlandse Zaken. Peker beweert dat hij lang heeft samengespannen met Soylu, en dat er een deal was over zijn terugkeer naar Turkije in april. Hij wil weten waarom hij ineens uit de gratie is gevallen en houdt Soylu verantwoordelijk voor een recente politie-inval in zijn huis in Istanbul, waarbij zijn vrouw en kinderen zouden zijn mishandeld. Daarom klapt hij nu uit de school.
Hoewel president Erdogan zelf nog buiten schot blijft, zijn Pekers verhalen over de innige banden tussen media, politiek en onderwereld, en de bittere rivaliteit binnen de AKP, zeer schadelijk voor hem. In zijn laatste video beschuldigt Peker Ekram Yildirim, zoon van oud-premier Binali Yildirim, ervan een nieuwe smokkelroute voor cocaïne te hebben opgezet vanuit Venezuela, nadat vorig jaar 4,9 ton cocaïne, bestemd voor Turkije, in beslag werd genomen in Colombia.
‘Het systeem is corrupt’
„Het gaat er niet eens zozeer om of Peker de waarheid spreekt, meer om dat het zo zeer resoneert”, zegt de Amerikaanse historicus Ryan Gingeras, auteur van het boek Heroin, Organized Crime, and the Making of Modern Turkey. „Veel mensen lijken te willen geloven dat dit een afspiegeling is van wat er achter gesloten deuren plaatsvindt. Het systeem is corrupt, er gebeuren allerlei smerige zaken, de politie doet niks, en alles draait om politieke connecties.”
Omdat de overheid zo ondoorzichtig opereert in Turkije, en de media grotendeels gemuilkorfd zijn, zien veel Turken dit soort conflicten binnen de politieke elite als de enige manier om te horen wat er werkelijk aan de hand is. Denk aan de strijd die uitbrak tussen Erdogan en de invloedrijke geestelijke Fethullah Gülen in 2013. Die leidde tot een omvangrijk corruptieschandaal binnen de regering, dat aan het licht kwam toen gülenisten binnen de politie en justitie afgeluisterde telefoongesprekken op YouTube zetten.
Pekers video’s doen veel Turken denken aan het Susurluk-schandaal uit de jaren negentig, dat de nauwe banden tussen de staat en de onderwereld blootlegde. Deze zogenoemde ‘diepe staat’ openbaarde zich dankzij een auto-ongeluk in 1996 vlak bij Susurluk, een stadje in het westen van Turkije, waarbij een maffialeider, een hoge politiefunctionaris, een parlementariër en een schoonheidskoningin in een auto werden aangetroffen.
„Het bevestigde wat veel mensen al dachten”, zegt Gingeras. „Namelijk dat de regering samenspande met maffiafiguren, die opereerden als clandestiene huurmoordenaars in de jacht op PKK-leden in het buitenland.” Er kwam een parlementair onderzoek en de inlichtingendienst MIT kwam met een intern rapport, waarin andere gangsters werden genoemd die in het geheim samenwerkten met de regering.
‘Schone handen’
Toen de AKP een absolute meerderheid won bij de parlementsverkiezingen in 2002, presenteerde de partij zich nadrukkelijk als een breuk met de jaren negentig. De slogan die de partij gebruikte in de campagne was ‘schone handen. „Het deed denken aan Italië in de jaren negentig”, zegt Gingeras. „Erdogan maakte handig gebruik van het beeld dat hij een competenter deel van de politieke klasse vertegenwoordigde.”
Maar heeft de AKP ook daadwerkelijk een einde gemaakt aan de maffia, zoals de partij nu claimt? „Toen ik mijn boek schreef rond 2009, was de algemene indruk dat dingen aan het veranderen waren”, zegt Gingeras. „Een van de symptomen daarvan was de politie. De eenheid die zich bezighield met georganiseerde misdaad wist zich met succes neer te zetten als professioneel, competent en betrokken bij internationale samenwerking.”
Diverse prominente maffiafiguren verdwenen in het begin van het nieuwe millennium achter de tralies, onder wie Peker. Toch is de maffia nooit helemaal verdwenen, daarvoor is ze te diep geworteld in Turkije. „Historisch gezien is Turkije te vergelijken met landen als Colombia of Italië, waar de georganiseerde misdaad een structurele rol speelde in de ontstaansgeschiedenis”, zegt Gingeras. „Maar dit onderwerp is taboe in Turkije, vanwege de centrale rol die de heroïnesmokkel hierbij speelde.”
Desondanks heeft de georganiseerde misdaad altijd een zekere aantrekkingskracht gehad, met name in nationalistische kringen. Dit heeft volgens Gingeras te maken met de mate waarin gangsters zijn geromantiseerd in Turkse films en televisieseries, zoals Kurtlar Vadesi. „Daarin worden ze neergezet als mannen van eer met onberispelijke nationalistische geloofsbrieven.” Een van de personages is gebaseerd op Peker, en zijn dood in de serie wordt ieder jaar door fans herdacht.
In 2017 riep de krant Miliyet Peker uit tot ‘meest liefdadige zakenman van Turkije’
Sinds de mislukte coup in 2016 heeft de maffia een politieke comeback gemaakt. Dit heeft te maken met de evolutie van de AKP, die nationalistisch rechts na de coup rehabiliteerde en een alliantie vormde met de MHP. Het was MHP-leider Devlet Bahceli die na een bezoek aan maffiabaas Alaattin Cakici in de gevangenis pleitte voor een amnestieregeling, die er vorig jaar ook kwam. Na zijn vrijlating stuurde Cakici een dreigbrief aan oppositieleider Kemal Kilicdaroglu.
Peker was in 2014 al vrijgelaten, waarna hij zich presenteerde als zakenman en zijn steun uitsprak voor Erdogan. Hij organiseerde campagnebijeenkomsten voor de AKP in zijn geboorteplaats Rize, waar de president ook vandaan komt. En hij dreigde te „douchen in het bloed” van academici die kritiek hadden op de burgeroorlog in het zuidoosten. Hij werd aangeklaagd voor bedreiging, maar vrijgesproken. In 2017 riep de krant Miliyet hem uit tot ‘de meest liefdadige zakenman van Turkije’.
‘Smerig complot’
De toenemende zichtbaarheid van onderwereldfiguren voedt de zorgen over de transformatie van Turkije onder Erdogan. Volgens critici heeft hij de staat gemonopoliseerd sinds de invoering van het presidentiële systeem in 2018, waarmee hij zijn macht drastisch uitbreidde. De laatste tijd komen er steeds meer verhalen naar buiten over corruptie en nepotisme, niet alleen afkomstig van Peker.
Dit zet Erdogan onder druk om schoon schip te maken, want hij staat er slecht voor in de peilingen. „Toen we negentien jaar geleden aan de macht kwamen, was een van onze belangrijkste acties om vrede te brengen overal in ons land, waar criminele groepen, terreurorganisaties en ideologische strijd wijdverbreid waren”, zei Erdogan in zijn eerste reactie op Pekers video’s. „We zullen ook dit smerige complot verijdelen.”
Minister Soylu’s positie leek te wankelen. Hij voelde zich genoodzaakt om zich maandag drie uur lang te laten interviewen op HaberTürk in een poging zijn naam te zuiveren. Hij ontkende banden te hebben met Peker, weigerde op te stappen en wrong zich in allerlei bochten om geen antwoord te geven op de vele vragen.
Het optreden overtuigde niemand van Soylu’s onschuld. Wat niet meehielp was dat Peker tijdens de uitzending dertig tweets verstuurde, waarin hij Soylu’s uitspraken live van commentaar voorzag. Hij noemde hem een leugenaar en zei op een goed moment zelfs: „I’m your daddy.”
Toch is Erdogan (nog) niet bereid om zijn populairste minister op te offeren. Een dag na het interview sprak hij zijn steun uit voor Soylu. Hij verklaarde dat Pekers aanval niet tegen de minister is gericht maar tegen Turkije. Wordt vervolgd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.