Omstreden EU-subsidie voor Baudet
Subsidiedeals De Europese koepelpartij ACRE, honk van de Tories, ondersteunde het Forum voor Democratie financieel, in ruil voor donaties.
Een handjevol Poolse organisaties, maar ook het Forum voor Democratie van Thierry Baudet, heeft Europese subsidies ontvangen op een wijze die voor het Europees Parlement eerder reden was om een onderzoek door anti-corruptiebureau OLAF te gelasten. Dat blijkt uit onderzoek van NRC, het Poolse dagblad Gazeta Wyborcza en de Belgische nieuwssite Apache.
De Europese politieke partij ACRE (Alliantie van Europese Conservatieven en Hervormers), honk van de Britse Tories, de Poolse regeringspartij PiS en Erdogans AK-partij, financierde in 2015 projecten in onder meer Nederland en Polen – en vroeg hier in ruil giften voor. Het Europarlement hekelt zulke ‘een-tweetjes’, omdat donaties een ‘onbaatzuchtig’ karakter zouden moeten hebben.
De Duitse Europarlementariër Ingeborg Grässle (CDU), die over begrotingscontrole gaat, wil niet meteen over illegale praktijken spreken, omdat de regels voor donaties vaag zijn. „Maar het ziet er niet fraai uit. Donaties moet je doen zonder er iets voor terug te verwachten. Dat is duidelijk niet het geval hier.” Ze noemt de een-tweetjes een „geavanceerd model van mogelijke corruptie”.
Draaideurdonaties
Pan-Europese partijen zoals ACRE die EU-subsidie willen, moeten 15 procent zelf opbrengen, als bewijs dat ze ook echt een achterban hebben. Pas na het nemen van die horde krijgen ze de resterende 85 procent. NRC en Apache onthulden vorig jaar dat de Britse partij UKIP en de Nederlandse VNL deze drempel voor hun Brusselse denktank IDDE eenvoudig wisten te nemen, dankzij een systeem van ‘draaideurdonaties’. Donateurs die IDDE een dienst bewezen (door te doneren) kregen in ruil opdrachten toegespeeld. Destijds werd besloten om de subsidies aan de denktank te beëindigen en anti-corruptiebureau OLAF in te schakelen. Het Europarlement bezint zich nu ook op actie.
Dat ACRE Baudet financieel steunde, was niet bekend. In het jaarverslag over 2015, toen het Forum nog een stichting was, staat dat met ACRE is samengewerkt, maar worden geen geldbedragen genoemd. Het Forum schrijft wel „trots” te zijn over „grassroots financiering vanuit de Nederlandse samenleving”. Het ontving 84.473 euro van „1.375 Nederlandse particuliere donateurs”. Nu bevestigt Baudet dat ACRE hem dat jaar ook 25.000 euro ter beschikking stelde. Als tegenprestatie doneerde het Forum 2.100 euro aan ACRE (toen nog bekend als AECR).
Jaarverslag AECR, met de opvallende donaties uit Polen:
Baudet organiseerde met de subsidies in een Limburgs kasteel een ‘EU Winter School’ voor 20 studenten, die elk 150 euro moesten betalen, zo valt te lezen op internet. Daarnaast hield hij een ‘Referendumdag’, om de Nederlandse afwijzing van de EU-grondwet in 2005 te markeren. Ter ondersteuning van Baudets projecten doneerden ook Pepijn van Houwelingen namens Burgercomité EU en rechtsfilosoof Paul Cliteur aan ACRE (3.000 en 1.000 euro).
De echt grote donaties kwamen in 2015 uit Polen: vijftien keer werd vanuit dat land tussen de 10.000 en de (maximaal toegestane) 12.000 euro gedoneerd aan ACRE en de aanverwante denktank New Direction. Ook hier is sprake van wederzijds belang: veel donateurs blijken marketing-bedrijven en conservatieve denktanks te zijn die voor de huidige regeringspartij klussen, of door ACRE betaalde conferenties organiseerden. Ook in België blijkt zo’n draaideur te hebben bestaan, met de rechts-liberale denktank Libera! als begunstigde.
Een-tweetjes
ACRE doet niet geheimzinnig over de een-tweetjes en zegt dat het staande praktijk is. „We moeten zelf een bepaald geldbedrag genereren, dus wij vragen een bijdrage van 30 procent – en dan betalen wij de rest”, zegt directeur Richard Milsom. ACRE beschouwt de geldbedragen kortom als ‘co-financiering’, en zet deze als donaties in de boeken om, zoals het Europees Parlement eist, voldoende ‘eigen vermogen’ te kunnen genereren. Milsom benadrukt dat tijdens interne en externe begrotingscontroles nooit aan de bel is getrokken. Baudet zegt er „niet zo’n mening” over te hebben. „Zo werkt het nu eenmaal.”
Europarlementariër Dennis de Jong (SP) reageert geschokt. ,,Dat dit gebeurt is nooit voorzien bij het opstellen van de regels, en het is ook helemaal niet de bedoeling. Dat ze zich er niet voor schamen, maakt ingrijpen nog urgenter.” Woensdag houdt het Europees Parlement ook een debat over partijfinanciering. Een van de voorstellen is om extra drempels in te bouwen, zodat partijen of stichtingen die EU-subsidies willen alsnog gedwongen worden om iets van een achterban of een partijstructuur op te bouwen.
Later deze maand wordt er gestemd over een rapport dat De Jong schreef over begrotingscontrole. Een van de aanbevelingen: schakel de Europese Rekenkamer in. ,,De eigen interne controle van het parlement schiet duidelijk tekort”, zegt De Jong. De groep ambtenaren die zich met de controle bezighoudt, is volgens hem te klein en te machteloos. Volgens Europarlementariër Grässle is het systeem hervormen moeilijk. ,,Elke poging hiertoe stuit op georganiseerd verzet.” Partijen vrezen dat straks het hele concept van partijsubsidies nog op de helling gaat.
ACRE en New Direction krijgen samen op jaarbasis zo’n 4 miljoen euro aan Europees belastinggeld. Cliteur zegt aanvankelijk ACRE niet te kennen, hoewel hij in de administratie van de partij te boek staat als donateur, met als adres de Universiteit Leiden. In tweede instantie herinnert hij zich dat het om donatie ging aan het Baudets Forum. Met ACRE heeft hij ,,geen banden”.
Het meest opmerkelijke
De Poolse donaties zijn het meest opmerkelijke. Vóór 2015 ontvingen ACRE en New Direction er vrijwel geen uit dat land. In 2015, het Poolse verkiezingsjaar, regent het geldbedragen. Dariusz Gasior noemt zijn gift van 10.000 euro aan New Direction in eerste instantie ,,een kwestie van politiek en zakendoen” - zijn mediabedrijf werkt voor PiS. Later wil hij niets zeggen. Tot de grote donateurs behoren ook een busbedrijf dat het vervoer deed voor PiS-bijeenkomsten en een bedrijf dat schoonmaakmachines en -chemicaliën verkoopt. Een stichting, waarvan de directeur de Poolse Europarlementariër Zdzislaw Krasnodebski is, zegt desgevraagd dat de donaties ,,simpelweg” als ,,contributie van de lokale partner” moeten worden gezien.
Jaarverslag New Directions, met de opvallende donaties uit Polen:
Van sommige donateurs zijn de beweegredenen vaag. Een vrouw die in Warschau in een speelgoedzaak werkt, wilde niet zeggen waarom ze 12.000 euro geeft aan een pan-Europese denktank in Brussel. Een andere donateur zegt dat het geen eigen geld was, maar dat van de Poolse bank WBK - en ontkent dit later weer. WBK werd lang geleid door de huidige vice-premier Mateusz Morawiecki en duikt vaker op als financier in PiS-kringen. De bank beroept zich op ,,vertrouwelijkheidsclausules” en wil niks kwijt ,,over de samenwerking met derden”.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.