O
Voorheen kon Eva vijf dagen in de week opereren. Nu is de OK drie dagen in bedrijf. Haar ziekenhuis verliest artsen maar vooral verpleegkundigen en OK-assistenten aan de commerciële klinieken. Het komt vaker voor dat ze patiënten opereert die met complicaties naar het grote ziekenhuis komen, nadat ze zijn geholpen in een privékliniek.
Voor operaties, ook ernstige aandoeningen, heeft Eva een lange wachtlijst. Bij sommige patiënten verergeren de klachten en moet ze opnieuw de diagnose stellen. De zorg wordt duurder. Vaak niet beter.
In het net verschenen boek Gekaapt door het kapitaal laat Mirjam de Rijk van De Groene Amsterdammer zien waarom Eva haar patiënten niet kan opereren. Zorg is steeds vaker in handen van private equity: investeringsfondsen die met geld van rijke particulieren, bedrijven en pensioenfondsen streven naar maximale winst.
In 2021 kochten investeerders voor meer dan 2,7 miljard aan Nederlandse zorginstellingen, in 2022 voor ruim 2,5 miljard euro. Ze zijn geïnteresseerd in huisartsen, fysiotherapeuten, arbodiensten, tandartsen en zelfstandige klinieken zoals Bergman Clinics. Het is een fantastische investering, de zorg. De vraag neemt gegarandeerd toe en financiële risico’s zijn gering; de meeste betalingen komen van zorgverzekeraars.
Commerciële zorgverleners zijn geïnteresseerd in niet-complexe, te standaardiseren zorg. Zo kunnen ze opschalen en kosten verlagen. Een van de grootste instellingen voor geestelijke zorg, Mentaal Beter (van het Franse Apax) richt zich op lichte zorg die ze liefst digitaal verleent. Kosten slinken want minder gebouwen. De verdiensten zijn even hoog als voor complexe zorg. De moeilijkste patiënten die de meeste tijd kosten, zijn voor de traditionele instellingen.
Verplegend personeel gaat naar de commerciëlen. Daar zijn ze verlost van avond- en nachtdiensten. In de privéklinieken draaien zij kantooruren. En ze werken er in villa’s die meer voelen als hotel dan als hospitaal.
Minister Conny Helder van Volksgezondheid reageerde donderdag op een onderzoek naar private equity in de zorg. Aanleiding waren problemen met commerciële huisartsenketens – intussen is van Co-Med Zorg met zestigduizend patiënten het faillissement aangevraagd. De minister zag geen reden private equity te verbieden. Historisch komt de Nederlandse zorg voort uit ‘privaat ondernemerschap’, schrijft ze, wijzend naar kerken en ‘particuliere weldoeners’. Inderdaad, de zorg werd niet geleverd door de staat, maar was allesbehalve commercieel. Dat geldt evengoed voor huisartsen met een eigen praktijk: op papier zelfstandig ondernemer, maar niet uit op maximale winst.
De minister belooft meer regulering om excessen te voorkomen. Regulering is een uitstekend idee, zegt Mirjam de Rijk, maar alleen met toezicht en harde handhaving. En juist daaraan ontbreekt het in Nederland. Sterker, investeerders huren dure Zuidasadvocaten voor juridische geitenpaadjes.
Behalve harde handhaving zijn er meer wapens om goederen met een publiek belang te heroveren op het kapitaal – ook in kinderopvang, onderwijs en wonen. Zo kan de overheid in publiek gefinancierde sectoren de ruimte voor winst beperken. Frustreer het commerciële winstmodel door een goed alternatief op te richten. En maak groot werk van publieke infrastructuur daar waar de overheid op haar zwakst is: in de digitale wereld van apps en andere software.
Maar het begint allemaal met een herbezinning op onze publieke waarden. Wat vinden we publieke goederen? Welke eisen stellen we aan publiek geld? Het is een mooi beginpunt voor de nieuwe regering geleid door de PVV, die de zorg zo hoog in het vaandel draagt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.