Opnieuw ophef over plagiaatkwestie Daan Roosegaarde
Toe-eigening kunstwerk Daan Roosegaarde heeft deze week in het openluchtmuseum Arte Sella in Noord-Italië een nieuw werk gepresenteerd dat een exacte kopie lijkt van een werk uit 2013 van de kunstenaar Zoro Feigl.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2021/08/data75523006-57014f.jpg)
Anderhalve week geleden werd kunstenaar Zoro Feigl door Studio Roosegaarde op de hoogte gesteld van een probleem: het werk dat zij op het punt stonden te presenteren in het Italiaanse beeldenpark Arte Sella leek wel erg veel op een ouder werk van hem. Roosegaardes werk Liquid Landscape bestaat net als Floating Field van Feigl uit een kunststof hoes die gevuld is met vloeistof waar aarde overheen ligt en gras op groeit. „Een soort waterbed van gras”, aldus Feigl.
De in Amsterdam geboren kunstenaar maakte een aantal versies van dit werk waaronder een permanente versie voor bij zijn eigen atelier in een klein dorp in de provincie Antwerpen. Op filmpjes op zijn Youtube-kanaal is te zien hoe het gras lijkt te golven onder zijn voeten. Ook op het filmpje dat Studio Roosegaarde dinsdag gelijktijdig met Liquid Landscape lanceerde, is vloeiend gras te zien terwijl twee dansers er overheen bewegen op Debussy’s Clair de Lune.
Liquid Landscape werd in opdracht van het Italiaanse Arte Sella gemaakt en gedurende drie jaar ontwikkeld. Daarvoor werkte Roosegaarde samen met verschillende mensen uit de kunstwereld. „Nooit heeft iemand in die tijd de naam van Zoro laten vallen”, zegt Roosegaarde. „Twee weken geleden zag ik zijn werk ineens op een tv-uitzending voorbijkomen. Dus toen dacht ik: ik moet Zoro even bellen. Er is sindsdien dagelijks contact.”
Compilatiefilmpje van beide kunstwerken
Het onderlinge contact tussen Roosegaarde en Feigl heeft echter nog niet tot toenadering geleid. Sterker nog, Feigl voelde zich geïntimideerd en onder druk gezet door Roosegaarde. Er werd hem gevraagd om een verklaring af te geven waarin hij aangeeft geen bezwaar te hebben tegen Liquid Landscape. „Een verklaring waar ik niet ‘happy’ mee ben om die te geven”, aldus Feigl. Verder zou Roosegaarde tegenover Feigl gesuggereerd hebben dat hij zijn werk maar moest aanpassen zodat de werken niet meer zo op elkaar zouden lijken.
„Ik was met stomheid geslagen”, zegt Feigl. „Na het persbericht van Liquid Landscape ben ik ook nog door hen gebeld met de vraag of ik wil zeggen dat we in gesprek zijn en dat er niks aan de hand is. We zijn in gesprek, maar er is wél wat aan de hand”, aldus Feigl. „Ik ben niet degene die graag rechtszaken begint, maar we hebben het wel over een kunstwerk dat hij had kunnen kennen. Je zou denken dat zij als grote studio grondig hun research doen. En als dan zo’n situatie voorkomt, dan moet je daar ook op een goede manier mee omgaan.”
Roosegaarde geeft aan dat hij als innovator „nul belang” heeft bij kopiëren en ontkent opzet: „Ik kan niet ‘sorry’ zeggen. Ik heb niets fout gedaan. Ik wist het niet en zodra ik het wist, heb ik actie ondernomen. Dat neemt niet weg dat het een vervelende situatie is.” De kunstenaar erkent de gelijkenissen tussen de twee werken maar vindt ook dat je zoiets eigenlijk niet kan claimen: „Er zijn andere kunstenaars in Nederland die eerder met waterzakken gewerkt hebben en dit is ook gewoon een verschijnsel in de natuur.”
Toe-eigenen
In 2016 kwam Roosegaarde al twee keer eerder in opspraak vanwege het vermeend toe-eigenen van andermans werk. In het tv-programma College Tour beschuldigde professor Bob Ursem hem van het pronken met uitvindingen die niet de zijne waren omtrent zijn Smog Free Tower. In datzelfde jaar bekritiseerde de weduwe van conceptueel kunstenaar Ger van Elk Roosegaardes werk in het ‘DWDD museum’. Net als Van Elk had Roosegaarde hiervoor diverse zeegezichten opgehangen, uitgelijnd op de horizon. Dit zou een kopie van het werk van haar overleden man zijn.
Roosegaarde overweegt om in overleg met Feigl een extern adviesbureau in te schakelen om de situatie op te lossen. Feigl is nog niet hoopvol over een goede afloop: „Ze hebben dinsdag al die persberichten de deur uit gedaan terwijl we nog in gesprek waren. Zijn bereik is honderdmaal dat van mij, dus dat is nooit meer te corrigeren. Het voelt alsof ik al een beetje verloren heb.”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.