vrijdag 7 maart 2025

Gemeente Hilversum moet openheid geven over bemoeienis Israël-lobby




 

Gemeente Hilversum moet openheid geven over bemoeienis Israël-lobby


7 maart 2025

Veel wijst erop dat de Israël-lobby een belangrijke rol speelde in het recente aftreden van de Hilversumse wethouder Bart Heller, en daarvoor medewerking kreeg van het college van B&W. Het is essentieel dat deze kwestie wordt opgehelderd, schrijft Hilversummer Martijn de Rooi in een open brief aan het gemeentebestuur.

De Hilversumse wethouder Bart Heller, die zich op 3 maart 2025 gedwongen voelde af te treden na druk van de Israël-lobby. © GroenLinks Hilversum

Geachte leden van het college van B&W en de gemeenteraad,

Als inwoner van Hilversum spreek ik mijn bevreemding uit over de ontwikkelingen leidend tot het aftreden van wethouder Bart Heller op 3 maart jl. Deze kwestie roept fundamentele vragen op, die in het kader van behoorlijk bestuur beantwoording behoeven.

Ik vind het aftreden van wethouder Heller onnodig en betreurenswaardig. Dat de gewraakte e-mail die hij op 26 februari schreef in antwoord op een verzoek van een Hilversums gezin – in feite van de Israëlische ambassade in Den Haag, die het gezin als go-between gebruikte – om het Raadhuis oranjekleurig te verlichten door sommigen als aanstootgevend is ervaren is wellicht begrijpelijk, maar daarmee nog geen reden om af te treden. Temeer daar de wethouder in zijn ontslagbrief diep door het stof gaat: hij biedt het Hilversumse gezin zijn excuses aan, schrijft dat zijn e-mail ‘een wethouder onwaardig is en niet verzonden had mogen worden’, en verklaart dat hij het verzoek van het gezin ten onrechte als een persoonlijke ‘oproep aan mij’ heeft opgevat. Daarmee zou naar mijn mening de kous af moeten zijn.

Dat hij toch meende te moeten aftreden heeft met iets anders te maken, blijkt uit de ontslagbrief. En wel met een interventie van de niet in Hilversum woonachtige opperrabbijn Binyomin Jacobs, die op 27 februari meende zich over Hellers e-mail te moeten beklagen bij burgemeester Van den Top. Waarom en uit welke hoofde Jacobs zich met de zaak bemoeide is een raadsel. Heeft het kennelijk gegriefde gezin, dat naar verluidt niet joods maar christelijk is, hem ingeschakeld? Waarom heeft het gezin zich niet zelf tot de burgemeester gewend? Of, logischer, in eerste instantie tot de betreffende wethouder? Vindt het gemeentebestuur het gepast dat een geestelijk leider zich op deze wijze in een zaak tussen een wethouder en een gezin uit de gemeente mengt? Gebeurt zoiets vaker?

Vindt het bestuur het om te beginnen gepast dat een ambassade zich via een Hilversums gezin tot de gemeente wendt in plaats van zelf contact op te nemen? Is dát iets dat vaker gebeurt?

Naar aanleiding van de interventie van Jacobs werd Hellers e-mail aan het gezin op 28 februari en 1 maart besproken in het college van B&W. Heller schrijft hierover in zijn ontslagbrief: ‘Tijdens die gesprekken werd duidelijk dat, in lijn met de interpretatie van de rabbijn, mijn standpunt inzake Gaza […] als problematisch werd ervaren, deels vanwege de dreiging van mogelijke publicitaire acties vanuit organisaties als het CIDI en Christenen voor Israël.’ Hierin lag de reden om af te treden, schrijft hij: ‘Zoals ik binnen het college heb aangegeven, kan en wil ik geen afstand nemen van de feitelijke inhoud van mijn email.’

Wat is hier gebeurd? Hellers woorden doen vermoeden dat er binnen B&W druk op hem is uitgeoefend – of zelfs van hem is geëist – om afstand te nemen van de feitelijke inhoud van zijn e-mail. De vraag is of dat klopt, en zo ja, door wie die druk is uitgeoefend, van welke punten Heller geacht werd afstand te nemen, en waarom die punten kennelijk onverenigbaar werden geacht met zijn functioneren als wethouder. Dat het verzoek van het Hilversumse gezin en de Israëlische ambassade om middels het verlichten van het Raadhuis solidariteit te betuigen met een in Hamas-gevangenschap gedood Israëlisch gezin Heller ‘op het verkeerde been zette’, zoals hij het noemt, is alleszins begrijpelijk. Dat hij in reactie de aandacht vestigde op de dood van ‘ruim 15.000’ door het Israëlische leger gedode Palestijnse kinderen – een aantal dat in werkelijkheid nog hoger ligt – ook. En ja, het spreekt vanzelf dat een gemeente die ervoor zou kiezen solidariteit te betuigen met gedode Israëli’s er niet aan ontkomt datzelfde te doen met gedode Palestijnen.

Een volgende vraag die beantwoording behoeft is wat de betekenis is van de door Heller genoemde ‘dreiging van mogelijke publicitaire acties vanuit organisaties als het CIDI en Christenen voor Israël’. Was er daadwerkelijk sprake van zo’n dreiging? Kwam die van rabbijn Jacobs of uit een andere hoek, bijvoorbeeld van de genoemde organisaties CIDI en/of Christenen voor Israël? En, even belangrijk, waarom meende het college voor die dreiging te moeten buigen? Acht het zich niet in staat het hoofd te bieden aan een eventuele desinformatie- of lastercampagne?

En dan is er nog het in de ontslagbrief genoemde punt dat Jacobs in zijn gesprek met de burgemeester Hellers e-mail als ‘antisemitisch’ kwalificeerde. Die valse en kwaadaardige beschuldiging raakte Heller logischerwijs ‘diep in het hart’; er is immers geen spoor van antisemitisme te bekennen in zijn e-mail, die om te beginnen niet over Joden gaat, maar over Israëli’s en Palestijnen. Als Joodse Hilversummer en kleinzoon van de voormalige Hilversumse wethouder David Lopes Dias, die op 10 juli 1942 in concentratiekamp Mauthausen is vermoord, kwalificeer ik Jacobs’ beschuldiging als schandelijk en kwalijk.

Ronduit bizar is dat het Nieuw Israëlietisch Weekblad (NIW) enkele uren na het aftreden van Heller meldde dat Jacobs ‘ontkent dat hij Heller antisemiet heeft genoemd’. Een uur later echter citeerde De Gooi- en Eemlander Jacobs in een vetgedrukte kop als volgt: ‘Wethouder Bart Heller heeft na zijn antisemitische mail z’n ontslag ingediend en daarmee is voor ons de kous af.’ Het is essentieel dat het gemeentebestuur duidelijkheid verschaft op dit punt, waarbij ook de vraag dient te worden beantwoord hoe de burgemeester en het college op Jacobs’ beschuldiging van antisemitisme hebben gereageerd.

De kwestie-Heller vertoont de bekende trekken van bemoeienis door fanatieke bondgenoten van Israël, de zogenoemde (pro-)Israël-lobby. Dit agressief opererende netwerk legt zich toe op het belasteren van personen en organisaties die kritiek leveren op de misdaden van Israël en/of zich inzetten voor de rechten van de Palestijnen. Rabbijn Jacobs en de organisaties NIW, CIDI en Christenen voor Israël zijn bekende gezichten in dit destructieve gezelschap, kan ik na acht jaar werkzaam te zijn geweest voor The Rights Forum en veelvuldig te zijn uitgemaakt voor antisemiet en nazi beamen.

Typerend is ook dat het NIW op 3 maart weliswaar meldde dat Jacobs ontkende Heller van antisemitisme te hebben beschuldigd, maar dat in één moeite door zelf deed: Heller zou in zijn e-mail aan het Hilversumse gezin ‘leden van de Joodse gemeenschap in Hilversum gelijk stellen aan de staat Israël’, en dat is ‘volgens de door Nederland aanvaarde IHRA-definitie een voorbeeld van antisemitisme’. Aldus het NIW, dat met deze volledig uit de lucht gegrepen bewering zijn reputatie van leugenfabriek eer aandeed.

Pikant is dat uitgerekend Jacobs berucht is vanwege zijn gelijkstelling van Joden aan de staat Israël. ‘Israël=Joden en Joden=Israël’ schreef hij in een door Christenen voor Israël online gepubliceerde brief, die later schielijk van de website werd verwijderd. In dit geval lieten het NIW en gelijkgezinde lobbyclubs het vonnis ‘antisemitisme’ achterwege.

Het valt ernstig te betreuren dat het college van B&W naar het zich laat aanzien welwillend heeft toegestaan dat de Israël-lobby een boosaardig stempel op de kwestie-Heller drukte, in ieder geval in de persoon van rabbijn Jacobs. In plaats van zich luid en duidelijk tegen diens aantijgingen en inmenging in de lokale politiek uit te spreken, is het daar ogenschijnlijk in meegegaan en gebogen voor de dreiging van ‘mogelijke publicitaire acties’.

De les die de Israël-lobby hieruit zal trekken is dat het beproefde recept van intimidatie en laster eens te meer heeft gewerkt en derhalve voor herhaling vatbaar is. Mede daarom is het van groot belang dat het gemeentebestuur heel precies reconstrueert wat ieders rol in de kwestie-Heller is geweest, alle vragen daarover beantwoordt en in openheid verslag doet van de uit deze evaluatie geleerde lessen.

Martijn de Rooi

https://rightsforum.org/opinie/gemeente-hilversum-moet-openheid-geven-over-bemoeienis-israel-lobby/

donderdag 6 maart 2025

Secretive D.C. Influence Project Appears to Be Running a Group House for Right-Wing Lawmakers








Secretive D.C. Influence Project Appears to Be Running a Group House for Right-Wing Lawmakers


March 6, 2025, 7 a.m. EST

Evangelical pastor Steve Berger’s political influence campaign operates out of his D.C. townhouse. In addition to House Speaker Mike Johnson living there, a prominent Trump ally, Rep. Andy Ogles, has the keys.

For a project explicitly designed to influence Congress, Steve Berger’s operation has left a scant paper trail. The archconservative evangelical pastor, who started a D.C. nonprofit a few years ago to shape national policy, does not file lobbying reports. His group does not show up in campaign finance records.

There is a simple way to glimpse his effort’s expanding reach in Washington, however: Pay attention to who is walking out the front door of his Capitol Hill townhouse. New evidence suggests Berger may be running what amounts to a group house for conservative lawmakers, with multiple members of Congress living with him at his organization’s headquarters.

The six-bedroom, $3.7 million home is owned by a multimillion-dollar Republican donor.

Rep. Andy Ogles, a Tennessee Republican who is among President Donald Trump’s most aggressive allies in Congress, has been at the house on multiple days over the past two weeks, according to people who live in the area. Video reviewed by ProPublica showed Ogles leaving the townhouse with bags on Feb. 27. As he left, he locked up the front door and pocketed the keys to the house.

As ProPublica reported last week, House Speaker Mike Johnson is living in the townhouse. And Dan Bishop, a former congressman from North Carolina now nominated for a powerful post in Trump’s White House, appears to have lived there until recently as well.

Berger has said his goal is to “disciple” members of Congress so what “they learn is then translated into policy.” He has claimed to have personally spurred legislation, saying a senator privately credited him with inspiring a bill.

What We’re Watching

During Donald Trump’s second presidency, ProPublica will focus on the areas most in need of scrutiny. Here are some of the issues our reporters will be watching — and how to get in touch with them securely.



Berger, Bishop and Ogles did not respond to requests for comment. A spokesperson for Johnson previously said the speaker pays fair-market rent for the part of the townhouse he occupies but didn’t answer questions about the specific rate. He said Johnson has not spoken to the pastor about “any matter of public policy.”

Ogles is in only his third year in Congress, but he’s drawn attention for his bombastic displays of fealty to Trump. He recently introduced a resolution to amend the Constitution so that Trump could serve a third term as president. He’s filed articles of impeachment against multiple judges who’ve ruled against the new administration. (Last week, Elon Musk posted a video of Ogles touting his impeachment efforts, set to the beat from the rap song “Shook Ones, Pt. II.”)

Ogles’ short tenure is also notable for the pace of scandal that’s followed it. He has faced allegations that he inflated his resume, claiming alternatively to have been an economist, a member of law enforcement and an expert on international sex trafficking, NewsChannel 5 in Nashville reported. (Ogles has acknowledged at least one mistake on his resume but said that “my body of work speaks for itself.”)

Last year, the FBI seized his phone during an investigation and obtained a search warrant to review records associated with his personal email address. Federal investigators were seeking evidence related to potential campaign finance violations, according to a court filing. The scope of the FBI investigation remains unclear.

Perhaps no one is more responsible for Ogles’ rise in politics than Lee Beaman, the Tennessee businessman who owns the Capitol Hill townhouse. When Ogles announced a short-lived Senate bid in 2017, Beaman said he planned to raise $4 million to support the run. Beaman, whose wealth derives from a large car dealership chain, then served as campaign treasurer in Ogles’ successful 2022 run for the House.Rep. Andy Ogles appeared on stage at Steve Berger’s 60th-birthday party last year. Credit:via Facebook

Beaman and Berger have publicly advocated together for numerous specific policy changes, in areas including foreign affairs, fuel efficiency standards and removing barriers to firing federal employees. After the 2020 election, they both signed a letter declaring that Trump was the rightful winner and calling for Congress to overturn the results. (Beaman did not respond to requests for comment. ProPublica could not determine whether he and the pastor have discussed policy issues with Ogles during his time in Congress.)

In sermons, Berger has devoted long stretches to attacking the separation of church and state, as well as COVID-19 vaccines. The pastor used violent language to describe his disdain for “LGBTQ+ Pride” parades and “drag queen story hour” during an interview for a podcast in 2022, according to unpublished footage obtained by ProPublica.

“If I was left to myself, I’d take a baseball bat and beat the hell out of every single one of them. And not feel bad about it,” Berger said. “I have to go, ‘You know what? That’s probably not the will of God, is it?’ And obviously it’s not.”

Beyond his ownership of the townhouse, Beaman’s role in the pastor’s influence project is unclear. After Beaman purchased the house in 2021, a lawyer sought to change it from a single-family dwelling to a “boarding house/rooming house,” according to Washington, D.C., property records. Around that time, Berger’s nonprofit group, Ambassador Services International, registered the home as its address.

Members of Congress are allowed to live anywhere, as long as they pay fair-market rent, experts said. Discounts on rent are generally seen as improper gifts and prohibited by House ethics rules.

Beaman has said he got to know Ogles when Ogles was the Tennessee director of Americans for Prosperity, part of the Koch brothers’ political network. Beaman and Ogles joined forces to fight a mass transit project in Nashville and reportedly worked together on a successful effort to repeal the estate tax in their home state. After leaving the Koch network, Ogles served four years as the mayor of a Middle Tennessee county with a population of roughly 100,000. He held that role until 2022, when he was elected to Congress.

Ogles’ 2022 campaign was the subject of a blistering House ethics report released this year. The nonpartisan Office of Congressional Ethics concluded that there is “substantial reason to believe” that Ogles’ campaign had accepted illegally large donations and then falsely reported that the funds had come from Ogles himself. Ogles has said he is “confident that any reporting problem was at worst an honest mistake.” (Beaman was not named in the report and has not been accused of wrongdoing.)

The report said that Ogles refused to cooperate with the investigation. It recommended that the House Ethics Committee issue a subpoena to the congressman.

NASA Veteran’s Propellantless Propulsion Drive That Physics Says Shouldn’t Work Just Produced Enough Thrust to Overcome Earth’s Gravity


 

propellantless propulsion drive
Art concept image of a propellantless propulsion drive.

NASA Veteran’s Propellantless Propulsion Drive That Physics Says Shouldn’t Work Just Produced Enough Thrust to Overcome Earth’s Gravity


April 19, 2024

Dr. Charles Buhler, a NASA engineer and the co-founder of Exodus Propulsion Technologies, has revealed that his company’s propellantless propulsion drive, which appears to defy the known laws of physics, has produced enough thrust to counteract Earth’s gravity.

A veteran of such storied programs as NASA’s Space Shuttle, the International Space Station (ISS), The Hubble Telescope, and the current NASA Dust Program, Buhler and his colleagues believe their discovery of a fundamental new force represents a historic breakthrough that will impact space travel for the next millennium.

“The most important message to convey to the public is that a major discovery occurred,” Buhler told The Debrief. “This discovery of a New Force is fundamental in that electric fields alone can generate a sustainable force onto an object and allow center-of-mass translation of said object without expelling mass.”

“There are rules that include conservation of energy, but if done correctly, one can generate forces unlike anything humankind has done before,” Buhler added. “It will be this force that we will use to propel objects for the next 1,000 years… until the next thing comes.”

The Serendipity of Discovering the propellantless Propulsion Drive

To document his team’s discovery as well as the process behind their work, which Dr. Buhler cautions is in no way affiliated with NASA or the U.S. Government, the outwardly amiable researcher presented his findings at a recent Alternative Propulsion Energy Conference (APEC). Filled with both highly-credentialed career engineers and propulsion hobbyists, APEC is an organization The Debrief once referred to as the World’s Most Exclusive (And Strange) Anti-Gravity Club.

propellantless propulsion drive
Cover image of Dr. Buhler’s APEC Presentation. Image Credit: Exodus Propulsion Technologies, Buhler et al.

In conjunction with that presentation, “The Discovery of Propellantless Propulsion: The Direct Conversion of Electrical Energy into Physical Thrust,” Dr. Buhler also sat down with APEC co-founder and moderator Tim Ventura to explain how his past in electrostatics, which is his primary area of expertise, ended up being a key component of his discovery of this new force.

“You are NASA’s subject matter expert in electrostatics,” Ventura clarified in the first part of the interview. “So, if anyone would know about conventional explanations for anomalous measurements (for the measured thrust), it would be you, right?”

“That’s true,” Buhler conceded with an outwardly humble shrug.

A quick look at Dr. Buhler’s background confirms that he is indeed one of NASA’s top experts in electrostatics. In addition to overseeing the management of electrostatic discharge (ESD) and ESD safety for the Space Shuttle, the ISS, and Hubble, Dr. Buhler also established NASA’s Electrostatics and Surface Physics Laboratory at Kennedy Space Center.

His Exodus Propulsion Technologies team is equally impressive. According to a slide from his APEC presentation, “the Team consists of a mix of engineers and scientists from NASA, Blue Origin, Air Force, ExxonMobil as well as successful legal and businessmen.”

Somewhat surprisingly, Buhler says that when he and his colleagues first began looking into propellantless propulsion ideas over two decades ago, they did not expect electrostatics to be the answer. Instead, he and his team explored other avenues for as many as 25 years before landing on electrostatics as the key to unlocking the door of this new force.

“Nature has its own way of doing things,” Buhler explained, “and it is our job to uncover what nature does. It just happened to fall into my lap in what I’m the expert in.”

The Device and The Thrust

Throughout his APEC presentation, Buhler highlights his team’s long chain of experiments, with a more detailed focus on the last decade. That in-depth account, which includes a lot of the mathematics behind what they discovered, not only shows how he and his team developed different models and configurations of their propellantless propulsion drive but also the significant breakthroughs many of these steps uncovered.

For example, from 2016 to the end of 2020, their best devices were producing a little more than one hundred thousandth of a gravity. In the coming years, that would go up exponentially. For clarification, Buhler told The Debrief that measuring thrust in terms of a percentage of gravity reflects the force generated divided by the test article.

“The aim is to approach and exceed unity,” he explained, “which means the article would generate enough thrust to lift itself in Earth’s gravity, and that’s defined as 1 gravity of thrust.”

Buhler says they commonly measured the forces in milliNewtons, but they prefer to describe the thrust in terms of gravity since that is the ultimate goal of propulsion physics.

“The highest we have generated on a stacked system is about 10 mN,” Buhler told The Debrief. “The magnitude is not important, really, since anything above zero would work in space!”

In the years and months leading up to the breakthrough thrust measurement, Buhler and his team took great care to methodically eliminate anything else that could account for the tiny yet measurable force they were seeing. This detailed and painstaking work resulted in the team’s overriding patent, which was granted in 2020.

With fresh momentum, Buhler says they also began construction of a custom-made vacuum chamber that would allow them to simulate the environment of deep space. If something else was causing the force, this chamber was built to identify it.

According to the APEC presentation, that chamber was completed at the end of 2020. Between January and September 2021, 146 separate articles were tested, each seemingly confirming the presence of measurable thrust. The team also tested different configurations that eliminated the old designs using asymmetrical capacitors and instead employed models with opposing asymmetrical plates.

propellantless propulsion drive
This slide from Dr. Buhler’s APEC presentation shows the custom-made vacuum chamber built to test their propellantless Propulsion drive in a simulated space environment. Image Credit: Exodus Propulsion Technologies, Buhler, et al.

“Our materials are composed of many types of charge carrier coatings that have to be supported on a dielectric film,” Buhler told The Debrief. “Our aim is to make it as lightweight as possible, but that is sometimes difficult since the films and their coatings have to have a high dielectric breakdown strength.”

After employing these new designs, the next series of tests produced even more encouraging results. The team once again confirmed the thrust, but the new approach resulted in an order of magnitude jump to one ten-thousandth of a gravity. This was still not enough to leave the planet, but it was enough to know they were on the right track.

Breakthrough in 2023 Produces One Gravity of Thrust

With an end seemingly within sight, the team immediately began to try newer and better designs. They continued to measure thrust while also pretty much ruling out every conventional explanation they could come up with. This was not anything they had ever measured before.

Then, in 2022, something astounding happened. According to Buhler, his team began to see significant jumps in the force being generated.

A quick look at a chart he presented to APEC shows that tests performed between early 2022 and November 2023 resulted in a rapid climb, moving from one thousandth, one hundredth, and even one-tenth of gravity all the way up to one full Earth gravity. This means that their current devices, which Buhler told The Debrief “weigh somewhere between 30-40 grams on their own” without the attached test equipment, were producing enough thrust to counteract the full force of one Earth gravity.

propellantless propulsion drive
A slide from Dr. Buhler’s APEC presentation highlights just a few of the hundreds of tests his team ran on their propellantless propulsion drive between 2016 and 2023. Image Credit: Exodus Propulsion Technologies, Buhler, et al.

After decades of research, Buhler says he and his team had shown unequivocally that a new, fundamental force was at work and that his devices were tapping into that force to produce thrust without emitting any mass or propellant.

“Essentially, what we’ve discovered is that systems that contain an asymmetry in either electrostatic pressure or some kind of electrostatic divergent field can give a system of a center of mass a non-zero force component,” Buhler explained. “So, what that basically means is that there’s some underlying physics that can essentially place force on an object should those two constraints be met.”

Exodus Looking to Partner with Other Propellantless Propulsion Drive Companies

While a potentially game-changing breakthrough, Dr Buhler’s team is not the first to claim the ability to generate thrust with only an electrical charge and no propellant. The Debrief previously covered some of the most notable entries, including the EM Drive and IVO LTD’s Quantum Drive.

Although the former has had its thrust confirmed by NASA Warp Drive specialist Harold G. “Sonny” White’s EagleWorks Lab and a second test in China, both of which still remain controversial, neither has yet to be tested in space. The Quantum Drive came close after a launch last November, but a failure in the satellite’s electrical systems unrelated to the drive scuttled that test before it could confirm the drive’s thrust.

When asked by The Debrief about competing companies working on similar propulsion concepts, Buhler said he believes his work could actually explain the effects some of these other concepts are seeing. However, he did concede that there is some concern that some of the more recent devices could violate his team’s patent.

propellantless propulsion drive
A slide from Dr. Buhler’s APEC presentation highlights some of the other propelantless propulsion concepts and scientific mysteries that may be explained by his team’s findings. Image Credit: Exodus Propulsion Technologies, Buhler, et al.

“The thing that we worry about are the companies that have appeared out of nowhere after the patent came out and had instant success without the years of rigor and no acknowledgment of our patent,” he said.

Still, Buhler believes companies interested in this type of potential propulsion breakthrough should contact Exodus so he and his team can share their experience and expertise.

“Knowledge of gas breakdown, corona generation, brush discharges, streamers, glow discharges, plasma physics, etc., is usually too much for engineers to bear alone,” he told The Debrief, “and the number of experts in Electrostatics is very, very few.

“We hope companies will want to license our technology, which is mutually beneficial,” he added. “We can help their technology and gain some funding for our time to do so.”

If there are companies interested in working with Exodus Propulsion Technologies, Buhler asks that they contact him and his team via their LinkedIn page.

Understanding the Physics is a Job for Science

Another unusual result from their tests was that sometimes the tested devices did not require a constant input of electrical charge to maintain their thrust. Given that the device already appears to violate the known laws of physics by creating thrust without propellant, this result even stumped Dr. Buhler and his team.

“We can see some of these things sit on a scale for days, and if they still have charge in them, they are still producing thrust,” he told Ventura. “It’s very hard to reconcile, from a scientific point of view because it does seem to violate a lot of energy laws that we have.”


 

zondag 2 maart 2025

Deze steenrijke supermarktmagnaat financierde jarenlange campagne voor ‘Frankensteinvoedsel’

 

Deze steenrijke supermarktmagnaat financierde jarenlange campagne voor ‘Frankensteinvoedsel’


De Britse supermarktmagnaat David Sainsbury ondersteunde achter de schermen een decennialange campagne om Europese gezondheids- en milieuregels af te zwakken. Hij trok daarin samen op met de Nederlandse overheid. Vooral de biotech-sector – waarin hij zelf actief was – profiteerde. Maar ook farmabedrijven en zelfs de tabaksindustrie maakten deel uit van de dereguleringslobby.
Dit stuk in 1 minuut
Wat is het nieuws?
  • Binnen de lobby voor de promotie van genetische modificatie in Europa blijkt een steenrijke en invloedrijke Britse supermarktmagnaat een belangrijke rol te hebben gespeeld: David Sainsbury.
  • Sainsbury heeft zelf belangen in de biotech-industrie. Zowel via zijn liefdadigheidsfondsen als persoonlijk heeft hij daar flinke investeringen in gedaan.
  • Voor en achter de schermen wendde Sainsbury zijn geld en invloed aan om Europese onderzoeksfondsen en regelgeving af te stemmen op de behoeften van de biotech-industrie.
  • In de dereguleringscampagne vond hij de geneesmiddelenindustrie en de tabaksindustrie aan zijn zijde. Op politiek niveau was de Nederlandse overheid een belangrijke partner.
Waarom is dit belangrijk?
  • Critici stellen dat Sainsbury’s lobby de focus van de wetenschap verlegde van maatschappelijke behoeftes naar de agenda van de industrie.
  • Door de deregulering kunnen Europese beleidsmakers moeilijker beleid doorvoeren dat is bedoeld om milieu-, gezondheid- en mensenrechten te waarborgen.


Wie David Sainsbury (84) ooit heeft ontmoet, zal zich hem herinneren als een conservatief geklede, gereserveerde verschijning. De Britse baron en erfgenaam van de Sainsbury-supermarktketen komt over als een ideoloog, iemand die zijn overtuigingen en passies probeert te verwezenlijken; zeker niet het type listige pesticidenlobbyist of sluwe Big Pharma-verkoper. Laat staan iemand die heult met de tabaksindustrie. Toch trok hij gedurende zijn carrière direct of indirect met al deze sectoren op.
Door te strooien met geld wist de miljardair Sainsbury zich de afgelopen veertig jaar te manifesteren op het politieke toneel, en richtte hij meerdere denktanks, onderzoeksinstituten, liefdadigheidsinstellingen en netwerkplatforms op om zijn ideeën aan de man te brengen. Zodoende drong hij door tot de hoogste regionen van de Europese beleidsvorming. 
Sainsbury zelf beschouwt al deze inspanningen als filantropie. Maar volgens critici heeft zijn levenswerk op zijn minst een ondemocratische bijsmaak, en ondermijnde het misschien zelfs Europabreed het maatschappelijk belang dat hij zei te verdedigen. Onder zijn invloed verlegden wetenschapsfondsen hun focus richting de agenda van multinationals. En het was zijn geld dat een stempel drukte op een omvangrijke deregulerings-agenda, waardoor Europese beleidsmakers moeilijker milieu- en gezondheidsbeleid kunnen doorvoeren.
Wie de geldsporen volgt en de vingerafdrukken die David Sainsbury door de jaren heen achterliet bestudeert, kan één ding concluderen: hij mag dan onbekend zijn bij het grote publiek, de invloed van de tot de adelstand verheven supermarktmagnaat is tot op de dag van vandaag zeer tastbaar.

Het liberale geluid in Blairs New Labour

Terwijl PvdA-premier Wim Kok in 1995 ‘zijn ideologische veren afschudde’, dook er aan de andere kant van de Noordzee een verrassende naam op binnen de sociaaldemocratische politiek: de supermarktmiljardair David Sainsbury werd in een Britse krant genoemd als een belangrijk ‘klankbord’ voor ‘beleidsideeën’ in de Britse Labourpartij. 
Sainsbury pompte miljoenen in Blairs New Labour-beweging
Verrassend, omdat Sainsbury die partij zo’n vijftien jaar eerder juist had verlaten om te helpen een nieuwe op te richten: de Sociaal Democratische Partij (SDP). Dat was een progressieve beweging die zich – net als Labour – links van het midden bevond, maar zich tegen een al te grote invloed van vakbonden keerde. Ook stelde de SDP zich op het standpunt dat de overheid zich in principe niet met de industrie heeft te bemoeien. 
Dit geluid zou in de decennia erop weerklinken in menig sociaaldemocratisch partijprogramma in Europa en de Verenigde Staten, als ‘derde weg’ tussen kapitalistisch rechts en socialistisch links – het geluid waarbinnen ook Koks ideologische veren-uitspraak paste.  
Sainsbury speelde een serieuze rol in deze beweging. In de jaren tachtig stak hij ongeveer 750.000 pond in de SDP. Ook deed hij er politieke contacten op die hem de rest van zijn politieke carrière zouden vergezellen, zoals de consultants Dick Taverne en Roger Liddle met wie hij in de SDP-adviesgroep zat. 
Sainsbury verklaarde zijn terugkeer naar Labour in de jaren negentig met het hernieuwde vertrouwen dat hij in de partij had gekregen dankzij de ruimte die partijleider Tony Blair gaf aan het SDP-geluid. Opnieuw bleef zijn steun niet bij woorden. Sainsbury pompte miljoenen in Blairs New Labour-beweging en werd al snel de grootste donateur.

Een passie voor plantengenetica 

Hoewel de supermarkttycoon niet de schijnwerpers opzocht, was Sainsbury zeker meer dan enkel de man die de rekeningen betaalde: hij probeerde met zijn geld de partijkoers te beïnvloeden. Nadat Blair in mei 1997 de Britse verkiezingen won, oormerkte Sainsbury zijn donaties specifiek voor Progress, een rechtse stroming binnen Labour. Zoals Tristram Hunt, ooit begonnen als adviseur van Sainsbury, grapte: ‘Het is dan wel een ongecontroleerde groep gedomineerd door een geheimzinnige miljardair, maar wel onze ongecontroleerde groep gedomineerd door een geheimzinnige miljardair’.  
Maar wat was precies de agenda van deze geheimzinnige miljardair? 
Sainsbury was afgestudeerd in geschiedenis en psychologie aan het King's College van de Universiteit van Cambridge, maar ontwikkelde later een bijzondere interesse in de genetische modificatie van planten. Een vriend van Cambridge was moleculair bioloog en had hem ingewijd in het vak. 
Tijdens een interview in 2011 vertelde Sainsbury hierover: ‘We hadden het idee – en ik denk terecht – dat dit niet alleen opwindende wetenschap was, maar dat het ook enorme voordelen zou kunnen hebben voor het milieu en voor de derde wereld, vooral op het gebied van ziekteresistentie van planten.’

© Follow the Money
Daarom zette Sainsbury vanaf eind jaren tachtig zwaar in op biotechnologie. Dat deed hij enerzijds via zijn liefdadigheidsorganisatie de Gatsby Charitable Foundation, en anderzijds door te investeren in de biotechfirma’s Innotech Investments en Diatech. 
Echter, waar Sainsbury had gehoopt dat deze wetenschap ‘binnen tien jaar’ tot een ‘enorme hoeveelheid producten’ zou leiden, stuitte hij in het Verenigd Koninkrijk vooral op weerstand: genetisch gemodificeerde producten werden weggezet als ‘Frankensteinvoedsel’. Al snel werd duidelijk dat zolang genetische modificatie kampte met dit imagoprobleem, Sainsbury’s visie noch zijn investeringen wortel zouden schieten. 

Politieke carrière 

Gelukkig had hij op het goede paard gewed. 
De SDP had de ‘biowetenschappen’ reeds aangewezen als een van de weinige sectoren waarmee de overheid zich wel degelijk moest bemoeien. Volgens die visie moesten er centra worden ‘gekatapulteerd’ waarbinnen ‘universitair onderzoek’ en ‘de private sector’ elkaar zouden versterken. Het was precies het soort denken dat Sainsbury ook met zijn Gatsby Foundation uitdroeg, met zijn steun voor het Sainsbury Laboratory als meest in het oog springende voorbeeld. 
Met de opkomst van New Labour zag Sainsbury nieuwe kansen voor zijn ideeën. En zo begon zijn carrière in de politiek.
‘Als al het voedsel dat we kopen absoluut veilig zou moeten zijn, zouden we sterven’
Toen Blair in 1997 tot premier werd gekozen, verzuimde hij niet om degenen die hem hadden gesteund te bedanken. Blairs spindoctor Peter Mandelson kwam aan het hoofd te staan van het ministerie van Handel en Industrie. Sainsbury verhuisde naar hetzelfde departement en werd staatssecretaris van Wetenschap en Innovatie. Die functie zou hij tot 2006 vervullen: de ultieme plek om genetische modificatie op de voorgrond te krijgen.
De nieuw benoemde staatssecretaris moest wel voorzichtig te werk gaan. Hoewel Sainsbury’s zakelijke belangen gedurende zijn tijd als staatssecretaris op afstand werden gezet, verdachten critici hem er al snel van de agenda te dienen van zowel de industrie als die van zijn eigen belangen in genetische modificatie. 
Officieel nam de Blair-regering geen standpunt in over de commerciële teelt van genetisch gemodificeerde gewassen. Maar onder de radar hielp Sainsbury een reeks organisaties opzetten die zouden helpen het debat over genetische modificatie in de door hem gewenste richting te duwen. In het Verenigd Koninkrijk, maar al snel ook in de rest van Europa.

Hoeders van de wetenschap

In 2001 richtte Sainsbury’s oude SDP-kompaan en voormalig tabaksconsultant Dick Taverne de ‘liefdadigheidsinstelling’ Sense about Science op met als doel het ‘publieke begrip van de wetenschap te bevorderen’. Het geld voor de stichting kwam voor een groot deel van de biotech-industrie en van onderzoeksinstellingen – voor een deel gelieerd aan Sainsbury. Taverne werd voorzitter van de raad van bestuur van de organisatie, de dagelijkse leiding kwam in handen van PR-expert Tracey Brown
Direct in 2002 publiceerde Brown een opiniestuk in het Britse maandblad Prospect waarin ze een lans brak voor genetische modificatie. Haar visie op de zorgen van veel mensen: ‘Als al het voedsel dat we kopen absoluut veilig zou moeten zijn, zouden we sterven.’

Dossier

De lobbycratie

Wie betaalt? En wie bepaalt? FTM zoekt uit hoe de politieke worst écht gedraaid wordt.
Bekijk artikelen
Rond diezelfde tijd werd – deels door dezelfde mensen en met dezelfde financiers – ook het Science Media Centre opgericht, dat zich van meet af aan op genetische modificatie stortte. Het doel van de organisatie: ‘Helpen het vertrouwen van het publiek in de wetenschap te herstellen door te werken aan evenwichtiger, nauwkeuriger en rationeler berichtgeving betreffende de omstreden wetenschapsverhalen die nu regelmatig de krantenkoppen halen’. Sainsbury was volgens de Financial Times een van de belangrijkste initiatiefnemers
Door de jaren heen zijn er veel kritische artikelen verschenen over deze twee organisaties. Niettemin hebben beide altijd beweerd onafhankelijk van de overheid of het bedrijfsleven te opereren.

Naar Europa

Als staatssecretaris in het kabinet van Blair had Sainsbury echter razendgoed door dat het ware strijdtoneel voor genetische modificatie niet Londen was, maar Brussel. Als lid van de Europese Unie had het Verenigd Koninkrijk zich immers te houden aan de Europese gezondheids- en milieuregelgeving. Tegelijkertijd bood de EU interessante mogelijkheden wat betreft de financiering van onderzoek en wetenschap.
Sainsbury wist aan de onderhandelingstafel in Brussel te bereiken dat het Europese wetenschapsbeleid meer op de leest van de biotech-industrie werd geschoeid. Op voorspraak van het VK werden enorme privaat-publieke partnerschappen opgetuigd zoals het Innovative Medicines Initiative, waarvan critici stellen dat dit de focus van de wetenschap verlegde van maatschappelijke behoeftes naar de agenda van de industrie. 
Sainsbury’s opvallendste bijdrage was zijn goedkeuring van een nieuw op te richten raad voor baanbrekend wetenschappelijk onderzoek. Daarvoor ging hij zelfs in tegen het mandaat van zijn eigen regering. Sainsbury zou er geen spijt van krijgen: de EU maakte meer dan 7 miljard euro vrij voor de raad. En, niet onbelangrijk, ook de industrie mocht flink meeprofiteren. 
Britse instituten en bedrijven wonnen maar liefst 22,4 procent van de eerste begrotingstermijn. Een van de grootste begunstigden was het Sainsbury Laboratory. Sainsbury’s paradepaardje verwierf 2,5 miljoen euro voor een project op het gebied van plantengenetica.

Kompaan van Clinton, Blair en Kok

In Brussel beperkte Sainsbury zich evenmin tot zijn rol als staatssecretaris. 
Om genetische modificatie ruim baan te kunnen geven, was er namelijk nog een belangrijke taak te verwezenlijken: hinderlijke Europese regeltjes uit de weg ruimen. De regering-Blair maakte hier zelf al werk van in Europa. Samen met Nederland, was het Verenigd Koninkrijk begin deze eeuw gebrand op het promoten van zogenaamde ‘betere regelgeving’-plannen binnen de EU. Het achterliggende idee was dat beleidsmakers meer rekening zouden moeten houden met de belangen van bedrijven om de Europese industrie innovatiever en concurrerender te maken. 
‘betere regelgeving is het antwoord op alles’
Voor het bedrijfsleven was dit vooral een mooie kans om korte metten te maken met onwelgevallige regelgeving op het gebied van veiligheid en milieu. Vooral sectoren zoals de biotech – waarin Sainsbury zelf actief was – en geneesmiddelenbedrijven hadden daar belang bij. Ook de tabaksindustrie was van meet af aan een belangrijke drijver van de ‘betere regelgeving’-lobby. (Zie ook kader: Het voorzorgsbeginsel)
Het voorzorgsbeginsel
De roep van de industrie om ‘betere regelgeving’ betekende in feite: minder regelgeving. Een belangrijk speerpunt van deze lobby was de aanval op het zogeheten voorzorgsbeginsel. Dit beginsel dicteert dat er in Europa geen producten op de markt mogen komen waarover nog geen wetenschappelijke overeenstemming bestaat dat ze geen negatief effect kunnen hebben op mens of milieu. Met andere woorden: bij twijfel niet doen. 
Volgens de Europese consumentenorganisatie BEUC is hier goede reden voor: ‘Risico’s voor de volksgezondheid of het klimaat komen soms pas jaren later aan het licht, lang nadat de industrie de economische vruchten [van haar innovatie] heeft geplukt,’ schrijft de organisatie op haar website. 
Sense about Science, de club van Sainsbury’s SDP-vriend Dick Taverne, kreeg het voorzorgsbeginsel al snel in het vizier. In 2012 werd, na aandringen van de organisatie, Anne Glover als wetenschappelijk hoofdadviseur van de EU aangesteld. Snel na haar benoeming verklaarde Glover – een voorstander van genetische modificatie – dat het voorzorgsprincipe niet langer van toepassing zou zijn op genetisch gemodificeerd voedsel.
Sainsbury hielp eigenhandig om deze lobby bovenaan de politieke agenda te krijgen... en te houden. 
Hij was nauw betrokken bij het Progressive Governance Network, indertijd een van de machtigste intergouvernementele netwerken ter wereld. Het werd in 1999 gelanceerd door vooraanstaande kartrekkers van de ‘derde weg’-ideologie, zoals de Amerikaanse president Bill Clinton, Tony Blair, de Duitse kanselier Gerhard Schröder, de Italiaanse premier Massimo D'Alema en onze eigen Wim Kok. 
Als een soort ondersteunend secretariaat werd het Policy Network opgericht, met Blairs ex-spindoctor en inmiddels Eurocommissaris Peter Mandelson als directeur en Sainsbury’s oude SDP-makker Roger Liddle als dagelijks voorzitter. Sainsbury wierp zich op als de belangrijkste financier, bevestigt oud-bestuurslid (2004-2010) Michiel van Hulten tegenover Follow the Money.
Het Policy Network zou niet alleen conferenties organiseren, maar ook als een soort denktank de ‘betere regelgeving’-agenda promoten. Zoals Liddle in 2004 schreef: ‘betere regelgeving is het antwoord op alles.’ 

Doorbraak voor Brexit

Sainsbury’s inspanningen waren niet tevergeefs. Lang nadat hij zijn ambt had neergelegd, evenals zijn kompanen Clinton, Blair, Kok en zijn oude SDP-collega’s, lobbyde het Policy Network nog actief bij de Europese Commissie. 

In 2014 maakte premier Mark Rutte ‘betere regelgeving’ zelfs officieel onderdeel van Frans Timmermans’ portefeuille toen die Eurocommissaris werd. Het langverwachte en zorgvuldig georkestreerde resultaat van de lobby was dat effectbeoordelingen verder werden geïntegreerd in de Europese beleidsvorming, en dat beleid voortaan langs een (controversiële) raad voor toetsing van regelgeving moet. Europese beleidsmakers kunnen daardoor nu moeilijker beleid doorvoeren dat bedoeld is om milieu-, gezondheid- en mensenrechten te waarborgen.

© Follow the Money
Helaas voor hem kon Sainsbury niet lang genieten van zijn succes. Net toen al zijn investeringen in onderzoeksinstituten, politieke partijen, netwerken en denktanks resultaten begonnen af te werpen, kwam Brexit. En dit keer konden zijn miljoenen het tij niet keren. 
Maar zijn verlies bleef beperkt. In 2022 mocht het VK zich alweer aansluiten bij de Europese Onderzoeksraad. Tot grote vreugde van het Sainsbury Laboratory. 
Ook in andere landen bleven Sainsbury’s organisaties actief. In Nederland richtte Sense about Science samen met de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen de zusterorganisatie ‘SamenWeten’ op, gespekt door de Nederlandse overheid. Vrijwel direct nam dit platform deel aan politieke topconferenties over de rol van wetenschap binnen beleidsvorming. Ook de denktank Institute for Government, die zowel door Sainsbury wordt gefinancierd als door hem wordt voorgezeten, is actief in het Nederlandse bestuursdomein. 
Zelfs wie het zwaarwegende Draghi-rapport leest over de concurrentiekracht van Europa, ziet daarin de ideeën van David Sainsbury terug over wetenschap, onderzoek, innovatie en regelgeving. 
Het rapport echoot de visie die hij en zijn gelijkgestemde collega’s al tientallen jaren bepleiten. 
 
Follow the Money heeft David Sainsbury herhaaldelijk via onder andere zijn Gatsby Charitable Foundation gevraagd om commentaar. Hierop volgde geen reactie. Adriana Homolová en Salsabil Fayed hebben ook bijgedragen aan dit artikel.